सूर्यफूल बियांपासून प्रक्रियायुक्त पदार्थ

आपल्याकडे सूर्यफुलाचा वापर प्रामुख्याने तेलासाठी केला जातो. मात्र, सूर्यफुलाच्या बियांपासून व त्यातील मगजापासून विविध प्रक्रियायुक्त पदार्थ तयार करता येतात. अशा पदार्थाच्या निर्मिती व विक्रीतून चांगले उत्पन्न मिळू शकते. आपल्याकडे सूर्यफूल हे तेलबिया पीक म्हणून ज्ञात आहे. या तेलाचा वापर स्वयंपाकामध्ये, सॅलट ड्रेसिंगमध्ये किंवा मार्गारीन निर्मितीसाठी होतो. त्याचप्रमाणे उद्योगामध्ये रंग आणि प्रसाधनामध्ये त्याचा वापर होतो. याच्या रोस्टेड बियांपासून कॉफीसारखे पेयही तयार केले जाते. तेल काढताना तयार झालेली पेंड ही उत्तम पशुखाद्य आहे.

सूर्यफूल मगजापासून सिफेट या संस्थेने तीन प्रक्रियायुक्त पदार्थ तयार केले आहेत.

1. सूर्यफूल मगजाची कॅरॅमल ः ही साखरेची मिठाई असून, त्यात सूर्यफुलाच्या मगजाचा वापर केलेला असतात. मगजाचे आणि साखरेचे प्रमाण वेगवेगळे ठेवून विविध चवी मिळवता येतात. मात्र, साखर आणि मगजाचे गुणोत्तर ७०ः३० ठेवल्यास लोकांना हा पदार्थ आवडत असल्याचे दिसून आले आहे.
2. सूर्यफूल - तीळ मगजाची चिक्की ः चिक्की तयार करण्यासाठी गूळ, सूर्यफूल मगज, तीळ मगज यांचे प्रमाण अनुक्रमे ५०ः३५ः१५ असे ठेवावे.  
3. सूर्यफूल मगजाचे स्वीट मीट स्नॅक ः हा रेडी टू इट या प्रकारातील पदार्थ आहे. त्यात साखर, गूळ, सूर्यफूल मगज, द्रवरूप ग्लुकोज आणि मध यांचे प्रमाण अनुक्रमे ३२.८ः२६.२ः३०.०ः४.०ः७.० असे ठेवावे.

सूर्यफुलापासून विविध पदार्थ

नमकीन बनविण्याची कृती पॅनमध्ये योग्य प्रमाणात पामोलिन तेल गरम करावे. त्यात भरडलेला भात आणि आवरण काढलेले सूर्यफूल बिया वेगवेगळ्या तळून घ्याव्या. तळल्यानंतर भात व आवरण काढलेले सूर्यफूल टीपकागदावर ठेवून अतिरिक्त तेल कमी करावे. या मिश्रणावर कडीपत्ता, कोरडे खोबरे, मनुके, लाल मिरची पावडर व मीठ चवीप्रमाणे मिसळून प्लॅस्टिक बाटलीमध्ये साठवावे. ड्राय रोस्टेड सूर्यफूल बिया आवरण काढलेल्या सूर्यफूल बियांचे वजन करून त्यात चवीप्रमाणे मसाले मिसळून घ्यावेत. नॉन स्टिक पद्धतीच्या तव्यावर या बिया एका थरामध्ये पसरून ९० अंश सेल्सिअस तापमानावर ३० मिनिटांपर्यंत भाजाव्यात. सामान्य तापमानापर्यंत थंड झाल्यानंतर त्यावर तेल स्प्रे करावे. चवीप्रमाणे अन्य घटक मिसळून प्लॅस्टिक जारमध्ये भरावेत. बर्फी बियांचा मगज मोजून घेऊन, त्यात साखर मिसळून ब्लेंडरमध्ये चांगले एकत्र करावे. पाण्यामध्ये साखर विरघळून पाक तयार करावा. तो वरील पिठामध्ये मिसळून कणकेप्रमाणे मळून घ्यावे. ते जाडसर लाटून त्याचे चौकोनी आकाराचे काप करावेत. चांगल्या पॅकेजिंगमध्ये पॅकिंग करून हवाबंद करावे.

चिक्की गुळामध्ये किंचित पाणी मिसळून तव्यावर ११५ ते ११८ अंश सेल्सिअस तापमानापर्यंत गरम करावे. या तापमानाला भाजलेले सूर्यफूल मगज तव्यावर टाकून चांगले मिसळून घ्यावे. ते तीस सेकंदापर्यंत शिजवून अर्धद्रव स्थितीपर्यंत शिजवून घ्यावे. मिश्रण गरम असतानाच तेल लावलेल्या लाकडी बोर्डवर ओतून पसरून घ्यावे. साधारण ५ मि.मी. जाडीचे लाटून घ्यावे. त्याचे चौकोनी तुकडे करून बोर्डवरून वेगळा करून सामान्य तापमानापर्यंत थंड करावा. चिक्कीचे योग्य पॅकेजिंग करून हवाबंद करावी.

मार्झिपॅन

कुकीज

ब्रेड रोल

पेस्टो सॉस तुळशीची पाने स्वच्छ धुऊन घ्यावीत. लसून सोलून ठेवावा. चीज किसून त्यात सूर्यफुलाचे मगज मिसळावेत. या सर्व मिश्रणाची मिक्सरच्या साह्याने पेस्ट करावी. गरजेनुसार फोडणी घालता येते. ही पेस्ट काचेच्या बाटलीमध्ये साठवावी. सूप वाळवलेले टोमॅटो काप आणि आवरण काढलेल्या बियांची पावडर करून घ्यावी. त्यात लसूण, मीट, ओरेगॅनो, पार्सेली, मिरची पावडर, गरम मसाला आणि चवीपुरती साखर मिसळून घ्यावी. हे सर्व मिश्रण पाण्यामध्ये मिसळून, ते ५ ते १० मिनिटांपर्यंत उकळावे. खारवलेले सूर्यफूल दाणे पाण्यामध्ये मीठ मिसळून विरघळून घ्यावे. त्यात सूर्यफुलाचे दाणे टाकून दोन तासांपर्यंत उकळून घ्यावे. त्यानंतर सूर्यफुलाच्या बिया बाहेर काढून बेकिंग शीटवर पसरून ठेवाव्यात. ओव्हनमध्ये तीन मिनिटांपर्यंत चांगल्या भाजून घ्याव्यात. त्यावर ऑलिव्ह तेल फवारून लसूण किंवा कांदा भुकटी व मीठ भुरभुरून मिसळून घ्यावे.

संपर्क ः ramabhau@gmail.com