क्रॅकिंग टाळण्यासह भुरी नियंत्रणाकडे लक्ष द्यावे

सध्या सर्वच द्राक्ष विभागांमध्ये थंडीची लाट आलेली आहे. येथून आठवडाभर थोड्या प्रमाणात रात्रीचे तापमान वाढणार असल्यामुळे ही लाट कमी होईल. आजपासून रविवारपर्यंत (ता. १४) रात्रीचे तापमान १५ अंश सेल्सिअसपर्यंत वाढू शकेल. ते बुधवार (ता. १७) पर्यंत स्थिर राहण्याची शक्यता आहे. त्यानंतर मात्र नाशिक, सांगली, नगर, जुन्नर, नारायणगाव व पुणे या विभागांमध्ये पुन्हा थंडी वाढण्याची शक्यता आहे. रात्रीचे तापमान पुन्हा १० अंश सेल्सिअस किंवा त्याहूनही कमी होण्याची शक्यता आहे. हा आठवडा व त्यानंतर जेव्हा थंडी वाढेल, तेव्हा दुपारचे तापमान ३२ अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त राहणार आहे.

पहाटेचे तापमान थंड आणि दुपारचे तापमान उष्ण असल्यास, हा तापमानातील फरक २०-२२ अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त राहील. अशा वातारणामध्ये पांढऱ्या (हिरव्या) द्राक्षामध्ये पिंक बेरीचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता असते. विशेषतः द्राक्षामध्ये नुकतेच पाणी भरायला सुरवात झालेली असल्यास पिंक बेरीची लक्षणे दिसण्याची शक्यता अधिक असते. म्हणूनच मण्ंयात पाणी भरण्याच्या अवस्थेत असलेल्या द्राक्ष बागायतदारांनी विशेष काळजी घेतली पाहिजे. क्रॅकिंग टाळण्यासाठी ...

भुरीसाठी पोषक वातावरण ः नाशिक विभागामध्ये आठवडाभर कमाल सापेक्ष आर्द्रता ७० ते ७८ टक्क्यांपर्यंत राहण्याची शक्यता आहे, तर सांगली भागामध्ये ते रविवार (ता. १७) नंतर ८४-८५ टक्क्यांपर्यंत वाढण्याची शक्यता आहे. अधूनमधून राहणारे कमी जास्त ढगाळ वातावरण, जास्त सापेक्ष आर्द्रता व कमी तापमान या तिन्ही गोष्टी भुरीच्या वाढीसाठी पोषक आहेत. अशा वातावरणामध्ये भुरी वेगाने बीजाणू तयार करू शकतात. त्याचा प्रसार बागेमध्ये लवकर होऊ शकतो. म्हणून भुरीच्या नियंत्रणासाठी विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे. बागेमध्ये घडावरील मण्यांची चांगल्या रीतीने पाहणी करावी. एखाद दुसऱ्या मण्यावर भुरी दिसत असल्यास काही काळातच ती संपूर्ण घडावर पसरू शकते. म्हणून एखादा प्रादुर्भावग्रस्त मणी हाताने काढून टाकणे फायद्याचे होऊ शकेल. आता मण्यामध्ये पाणी भरण्यास सुरवात झालेल्या बागांमध्ये भुरीच्या नियंत्रणासाठी आंतरप्रवाही बुरशीनाशके वापरणे शक्य नाही. म्हणून अशा वेळी फक्त सल्फरचा वापर करणे योग्य ठरेल. योग्य एटीआर असलेला नोझल व बारीक तुषार असलेल्या फवारणी यंत्राचा वापर करून सल्फर फवारल्यास मण्यावर डाग येत नाही, असे अनेक शेतकऱ्यांचा अनुभव आहे. असे तंत्र अनेक शेतकऱ्यांनी आत्मसात केले आहे. अशा सर्व शेतकऱ्यांशी चर्चा करून डाग न येता सल्फर कसे फवारायचे हे शिकणे अत्यंत आवश्यक आहे. फक्त सल्फर वापरलेल्या बागांमध्ये जैविक नियंत्रण घटकांमध्ये ट्रायकोडर्माच्या वापराने भुरी चांगल्या रीतीने नियंत्रित करणे शक्य आहे. सल्फर व जैविक नियंत्रण घटकांचा आलटून पालटून वापर करून बऱ्याच शेतकऱ्यांनी चांगल्या रीतीने भुरीचे नियंत्रण शक्य केले आहे. सध्याच्या वातावरणामध्ये अशा प्रकारच्या जैविक नियंत्रक घटकांचा वापर जास्त आर्द्रतेमुळे शक्य आहे. ट्रायकोडर्मा किंवा अॅम्पिलोमायसीस यांसारख्या बुरशीजन्य घटकांचा वापर सध्याच्या वातावरणामध्ये भुरी नियंत्रणासाठी फायदेशीर ठरू शकतो. ज्या बागांमध्ये दुपारचे तापमान ३० अंशांपेक्षा जास्त जात आहे, अशा ठिकाणी बॅसिलस सबटिलीसचा वापरही भुरी नियंत्रणासाठी उपयुक्त ठरेल. घडाचा रंग हिरवा ठेवण्यासाठी किंवा पिंक बेरीच्या नियंत्रणासाठी घडावर कागदाचे आवरण चढवण्यापूर्वीच जैविक नियंत्रक घटकांची फवारणी जरूर करावी. घडामध्ये भुरीचा प्रादुर्भाव असलेला एखादा मणी असल्यास तो पेपर लावण्यापूर्वी काढून घ्यावा.