पपई पिकावर सद्यस्थितीत विविध कीड-रोगांचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्‍यता आहे. रिंग स्पॉट व्हायरस या विषाणूजन्य रोगाचा त्यात प्रामुख्याने समावेश होतो. हा रोग अत्यंत नुकसानकारक असून, त्याच्या नियंत्रणासाठी वेळीच उपाययोजना कराव्यात.
केळीनंतर सर्वाधिक उत्पन्न देणारे पपई हे फळपीक आहे. मात्र रिंग स्पॉट व्हायरस या रोगामुळे या पिकाखालील क्षेत्र घटत आहे. पपाया रिंग स्पॉट व्हायरस (PSRV) हा विषाणू या रोगास कारणीभूत असून रोगाची प्रारंभिक लक्षणे ओळखून वेळीच नियंत्रण करावे. लक्षणे
रिंग स्पॉट विषाणूचा संसर्ग झालेले झाड १५ दिवसांनंतर लक्षणे दाखविण्यास सुरवात करते. सुरवातीला पाने फिकट हिरवी व पिवळसर होतात. पानाच्या शिरा हिरव्या दिसू लागतात. पानाच्या वरील बाजूस शिरा मुरडतात. रोगाचा प्रादुर्भाव वाढत जाईल तसा पानांचा आकार कमी होत जातो. पानांची टोके धाग्यांप्रमाणे किंवा बुटांच्या लेसप्रमाणे दिसतात. झाडे बुटकी राहतात. शेंड्यांची पाने जास्त तीव्र स्वरूपात लक्षणे दाखवतात. पाने जाड आणि खडबडीत होतात. रोगग्रस्त पानांचा स्पर्श लुसलुशीत वाटत नाही. पानांचा आकार लहान झाल्याने, अन्नद्रव्ये तयार होण्याची क्रिया (प्रकाश संश्‍लेषण) मंदावते. खोडाचा शेंड्याकडील कोवळा भाग व कोवळ्या पानांच्या देठावर गर्द हिरव्या रंगाचे चट्टे दिसतात. पूर्णपणे विकसित झालेल्या हिरव्या फळावर अनेक वर्तुळाकार, समकेंद्री, पाणीदार डाग दिसतात. रोगग्रस्त झाडांची फळे लहान व वेडीवाकडी दिसतात. रोगग्रस्त झाडावरील फळांच्या संख्येत लक्षणीय घट होते. सुरवातीच्या अवस्थेतच रोगग्रस्त झाड मुळासकट उपटून, जाळून टाकावे. त्यामुळे शेतामध्ये विषाणूचा होणारा प्रसार वेळीच रोखण्यास मदत होते. मावा ही कीड या रोगाच्या विषाणूंची वाहक आहे. त्यामुळे मावा किडीच्या नियंत्रणासाठी शेतात एकरी २० पिवळे चिकट सापळे लावावेत. फळबागेच्या कुंपणावर मावा किडीस अडथळ्यासाठी मका आणि ज्वारी ही पिके लावावीत. पपईच्या बागेत आंतरपीक म्हणून किंवा बागेजवळ काकडीवर्गीय पिकांची लागवड करू नये. नत्रखताच्या अतिवापराने रोगाची तीव्रता वाढते. त्यामुळे नत्राची संतुलित प्रमाणात मात्रा द्यावी. पालाशयुक्त खतांमुळे रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते व रोगाची तीव्रता कमी होते. त्यामुळे पालाशयुक्त खतांचा शिफारशीनुसार संतुलित वापर करावा. मावा किडीचा प्रादुर्भाव दिसताच त्याच्या नियंत्रणाच्या उपाययोजना कराव्यात. डायमेथोएट - १.५ मि.लि.त्यानंतर १५ दिवसांच्या अंतराने निंबोळी अर्क (१०,००० पीपीएम) - ५ मि.लि. संपर्क : ०२१६९-२६५३३४ (मध्यवर्ती ऊस संशोधन केंद्र, पाडेगाव, जि. सातारा)
