जिवंत पेशीप्रमाणे योग्य आकार मिळविणारे जेल विकसित

सिंगापूर येथील नानयांग तंत्रज्ञान विद्यापीठ आणि कार्नेगी मेलन विद्यापीठातील संशोधकांनी जिवंत स्नायूप्रमाणे योग्य दिशेने वाढू शकण्याची क्षमता असलेल्या जेलचा शोध लावला आहे. हे जेल त्याला दिलेल्या सूचनेप्रमाणे आकार निर्माण करेल. या नव्या संशोधनामुळे स्नायू अभियांत्रिकी आणि लवचिक रोबोटिक्स या शाखांमध्ये नव्या शक्यता निर्माण होणार आहेत. हे संशोधन ‘प्रोसिंडिंग्ज ऑफ दी नॅशनल अॅकेडमी ऑफ सायन्सेस’ मध्ये प्रकाशित करण्यात आले असून, त्याच्या पेटंटसाठी अर्ज करण्यात आला आहे. हायड्रोजेलमध्ये त्याच्या आकारापेक्षा अधिक पाणी धरून ठेवण्याची क्षमता असते. त्यामुळे त्यांचा वापर कृषिक्षेत्रामध्ये रोपांच्या मुळाशेजारी पाणी धरून ठेवण्यासाठी प्रामुख्याने केला जातो. त्याच प्रमाणे या हायड्रोजेलचा वापर स्नायू अभियांत्रिकी आणि लवचिक रोबोटिक्स क्षेत्रामध्येही मोठ्या प्रमाणात होतो. निसर्गामध्ये एखादी पेशी ज्याप्रमाणे स्वतःची वाढ करतानाच अपेक्षित अशा स्नायूंचा आकार धारणे करते. या रचनेची नक्कल करणारे हायड्रोजेल सिंगापूर येथील  कार्नेगी मेलन विद्यापीठातील संशोधक चांगजिन हुयांग, डेव्हिड क्विन, के. जिम्मी हसिया आणि नानयांग तंत्रज्ञान विद्यापीठाची अध्यक्ष प्रो. सुब्रा सुरेश यांच्या संशोधनातून विकसित करण्यात आले आहे. यातील ऑक्सिजनच्या तीव्रतेमध्ये योग्य बदल केला असून, त्यामुळे योग्य आकार घेण्यासोबतच वाढीच्या वेगावर आवश्यक तिथे नियंत्रण आणण्याचे कामही केले जाते. या प्रक्रियेमुळे हायड्रोजेल अपेक्षित असा त्रिमितीय आकार प्राप्त करते. अनेक संभाव्य शक्यता... हे तंत्रज्ञान पूर्वीच्या थ्री डी प्रिंटिंग तंत्रापेक्षा वेगळे आहे. नव्या हायड्रोजेल तंत्रज्ञानामध्ये अंतर्गत पातळीवर बदल करण्याची क्षमता आहे. त्यामुळे हे तंत्रज्ञान कृत्रिम स्नायूंच्या निर्मितीमध्ये अत्यंत महत्त्वाचे ठरणार आहे. त्याविषयी माहिती देताना प्रो. सुब्रा सुरेश म्हणाले, की हायड्रोजेल तंत्रज्ञानामध्ये स्ववाढीसोबतच संरचनेमध्ये उच्च नियंत्रण शक्य आहे. त्यामुळे वैद्यकीय आणि रोबोटिक्स क्षेत्रामध्ये त्याचे अनेक फायदे होणार आहेत.