शेवंतीच्या दर्जेदार रोपांची करा लागवड

शेवंती लागवडीसाठी जमीन चांगली भुसभुशीत करून घ्यावी. लागवडीसाठी ४५ ते ५० दिवस वयाच्या रोपांची व अधिक उत्पादनक्षम जातींची निवड करावी. सरीच्या दोन्ही बगलांमध्ये संध्याकाळच्या वेळी लागवड करावी. शेवंती पिकाच्या देशी व विदेशी अशा दोन प्रकारच्या जाती अाहेत. आपल्या भागात ज्या जातींच्या फुलांना मागणी असते त्यानुसार निवड करावी.

पूर्वमशागत : लागवडीपुर्वी एकवेळा नांगरट करून उभी - आडवी कुळवणी करावी. दुसऱ्या कुळवणीपूर्वी हेक्‍टरी २५-३० टन शेणखत मिसळावे. तयार जमिनीत ६० सें.मी. अंतरावर सरी सोडावी. सरीच्या बगलेत दोन्ही बाजूस ३० सें.मी. अंतरावर रोपांची लागवड करावी. लागवडीसाठी निरोगी व जोमदार वाढीची रोपे किंवा काश्‍या वापराव्यात. लागवड संध्याकाळच्या वेळी करावी. लागवडीनंतर २-३ दिवसांनी आंबवणीसाठी पाणी द्यावे. त्यानंतर जमिनीचा मगदूर व हंगामानुसार ५-७ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे.

खते : हेक्‍टरी नत्र ३०० किलो, स्फुरद २०० किलो व पालाश २०० किलो अशी खत मात्रा द्यावी. संपूर्ण स्फुरद, पालाश व अर्धे नत्र लागवडीवेळी द्यावे. लागवडीनंतर दीड-दोन महिन्यांनी उर्वरित नत्र द्यावे.

पाणी व्यवस्थापन : उन्हाळ्यात ५-७ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. पावसाळ्यात आवश्‍यकता भासल्यास आणि हिवाळ्यात १०-१२ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. पिकात पाणी साठून राहणार नाही याची काळजी घ्यावी.

आंतरमशागत : पीक तणमुक्त ठेवावे. निंदणी करताना रोपांना मातीची भर द्यावी म्हणजे फुलांच्या ओझ्याने झाड कोलमडून पडत नाही.  लागवडीपासून २-३ आठवड्यांनी सरळ वाढणारा शेंडा खुडावा. शेंडा खुडल्याने बगलफुटी फुटतात. बगल फुटीच्या चांगल्या वाढीनंतर (लागवडीपासून ७-८ आठवड्यांनी) शेंडे खुडावेत. त्यामुळे झाडाची भरगच्च वाढ होते.

अभिवृद्धी

               शेवंतीच्या विदेशी व देशी जाती  

संपर्क :  डॉ. सतीश जाधव, ९४०४६८३७०९ (अखिल भारतीय समन्वयित पुष्प संशोधन प्रकल्प, गणेशखिंड, पुणे.)