क्षेत्रनिहाय जलसंधारण उपाययोजना

ओघळ नियंत्रण कामांबरोबरच पाणलोट क्षेत्रावर जलसंधारणाचे अभियांत्रिकी उपचार पाणलोट क्षेत्र विकासाच्या माथा ते पायथा या सूत्रानुसार अवलंबिणे गरजेचे आहे. त्यापैकी काही उपाययोजना खालीलप्रमाणे.

सलग समतल चर : पाणलोट क्षेत्राच्या माथ्यावरील पडीक जमिनीच्या पृष्ठभागावरून वाहून जाणारे पाणी अडविण्यासाठी सलग समतल  चराचा वापर करतात.  यासाठी समपातळी रेषेवर ३० सें.मी. खोल व ६० सें.मी. रुंद असे सलग चर खोदावेत. या चरातून निघणारी माती चराच्या खालील बाजूस लावावी. त्यामुळे दोन चरांमधील पट्ट्यांमध्ये ओलावा दीर्घकाळ राहतो. या ओलाव्याचा फायदा गवताची वाढ चांगल्याप्रकारे होण्यास होतो. जागेची निवड :

डोंगर उतारावर समपातळीत दगडी बांध घालणे :

डोंगर व टेकड्यांच्या उतारावरील क्षेत्रामधील पाण्याची गती कमी करून व माती अडवून पाणी जमिनीत मुरविण्यासाठी याचा उपयोग होतो.

जागेची निवड : हा उपचार पाणलोट क्षेत्रात करण्यासाठी ज्या ठिकाणी पुरेसे दगड उपलब्ध आहेत, अशा जागेची निवड करावी.

संपर्क : अतुल अत्रे, ९८६०५९३८३६ (डॉ. अण्णासाहेब शिंदे कृषी अभियांत्रिकी व तंत्रज्ञान महाविद्यालय, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी,जि. नगर )