सांडपाण्यातील जैवघटक ठरू शकतात पारंपरिक खतांना पर्याय

सांडपाण्यातील जैवघटकांचे प्रयोग फुलपिकामध्ये करण्यात आले .
सांडपाण्यातील जैवघटकांचे प्रयोग फुलपिकामध्ये करण्यात आले .

मिसिसीपी राज्य विद्यापीठाने सांडपाण्यातील जैविक घन घटकांचा वापर शेतीमध्ये खत म्हणून वापर करण्यासंदर्भात लक्ष केंद्रित केले आहे. सांडपाण्यावरील प्रक्रिया प्रकल्पातून उपलब्ध होणारे जैवघटक योग्य प्रक्रिया केल्यानंतर पारंपरिक खतांना चांगल्या प्रकारे पर्याय देऊ शकत असल्याचे आढळले आहे.   अमेरिकेतील अनेक राज्यांमध्ये साठ टक्क्यांपर्यंत जैवघटकांचा वापर केला जातो. त्या तुलनेमध्ये मिसिसीपी राज्यामध्ये हे प्रमाण जवळपास शून्य आहे. १९५० पूर्वी सांडपाणी हे नैसर्गिक पाणी स्रोतामध्ये सोडून दिले जाई. परिणामी, प्रदूषणात वाढ होऊ लागल्याने १९७० पासून शासनाने पर्यावरण संरक्षण एजन्सी स्थापन केली. त्यानंतर सांडपाण्याची विल्हेवाट लावण्याच्या पद्धतीमध्ये सुधारणा करण्यात येऊ लागल्या. अशा पाण्यातील अनेक घटकांचा वापर पिकांसाठी करण्यात येऊ लागला. अगदी खाद्य पिकांमध्येही योग्य खबरदारी घेऊन त्याचा वापर होऊ लागला. मिसिसीपी राज्य विद्यापीठातील संशोधक शॉन ब्रोडेरीक आणि विल्यम्स इव्हान्स यांनी सांडपाण्यातील जैवघटकांचा शेतीतील वापराचे प्रयोग केले. त्यातून मिळालेले निष्कर्ष उत्साहवर्धक होते. सांडपाण्यावरील प्रक्रियेवेळी वेगळे केले जाणारे जैवघटक, गाळ हा एका बंदीस्त हरितगृहामध्ये वाळवला जातो. त्यातील पाण्याचे प्रमाण १० टक्क्यांपेक्षा कमी झाल्यानंतर स्वयंचलित यंत्रणेद्वारे ते सतत हलवले जाते. यामुळे त्यातील हानिकारक सूक्ष्मजीव नष्ट होतात, तसेच कुजण्याची प्रक्रिया सुरू होऊन सेंद्रिय व पोषक घटकांमध्ये वाढ होते. ब्रोडेरीक म्हणाले की, सातत्याने जैवघटक हलते राहिल्याने त्यातील हानिकारक बाबी कमी होऊन तण व रोगमुक्त असे सेंद्रिय पदार्थ मिळतात. पारंपरिक खतांच्या तुलनेमध्ये या खतांचे पिकांवर चांगले परिणाम दिसून आले आहेत. प्रयोगामध्ये २, ८, १४ आणि २० टन प्रतिएकर या दराने जैवघटकांचा वापर करण्यात आला. त्याची तुलना सावकाश उपलब्ध  होणाऱ्या व्यावसायिक रासायनिक खतांशी करण्यात आली. 

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com