फळपिकांमध्ये कोणत्या कंदपिकांची लागवड करावी?

आंतरपिकासाठी सुरण हे योग्य कंदपीक आहे.
आंतरपिकासाठी सुरण हे योग्य कंदपीक आहे.

फळपिकांमध्ये आंतरपीक म्हणून कंदपिकाची योग्य निवड तसेच कमी कालावधीच्या जातीची निवड करणे आवश्‍यक आहे. आंतरपिकांची लागवड करताना मुख्य पिकांचे वय, लागवडीचे अंतर, झाडाचा विस्तार, झाडाची ठेवण, मुळांचा विस्तार, मधल्या जागेतील सूर्यप्रकाशाची उपलब्धता, सिंचन सुविधा, जमिनीचा प्रकार, पिकांची कालावधी इत्यादी बाबींचा विचार करावा.

आंबा व काजूमध्ये कंदपिकांची लागवड करताना शक्‍यतो जिरायती म्हणून लागवड केली जाते, त्यामुळे खरीप हंगामात आंबा व काजू बागेतील मधल्या जागेमध्ये उपलब्ध जागा व अन्य संसाधनांचा विचार करून कंदपिकांची लागवड करावी. त्यात कणगर, करांदा, घोरकंद यासाठी ९० सें.मी. अंतरावर तर रताळी पिकासाठी ६० सें.मी. अंतरावर सऱ्या करून लागवड करावी. लागवडी वेळी झाडांची संख्या ठरविताना पुरेसा सूर्यप्रकाश व जमिनीचा प्रकार हेही लक्षात घेणे आवश्‍यक आहे.

  • अतिपावसाच्या प्रदेशात कंदपिकांची लागवड ही जमिनीचा उतार लक्षात घेऊन करावी. रताळ्यासारख्या पिकामुळे जमिनीवर आच्छादन तयार होऊन जमिनीची धूप कमी होते, तसेच पाणी व मृद संधारणाचे कामही होऊ शकेल.
  • नारळाच्या बागेमध्ये ४५ ते ५० टक्के सूर्यप्रकाशाची उपलब्धता आंतरपिकांसाठी होऊ शकते. या दृष्टीने कंदपिकांची लागवड करताना पीकनिहाय झाडांची संख्या व लागवड पद्धतीत बदल करावेत. नारळ बागेत कंदपिकांची लागवड करताना बुंध्यापासून २ मी. अंतर सोडून मधल्या जागेत आंतरपिके घ्यावीत.
  • शेवरकंद आंतरपीक म्हणून लागवड करताना ९० सें.मी. अंतरावर सऱ्या करून लागवड करावी.
  • वडीच्या अळूसाठी नेहमीच्या ७५ बाय ७५ सें.मी. अंतरापेक्षा जवळ लागवड करावी.
  • घोरकंद लागवड करताना २०० ते २५० ग्रॅम वजनाचे बेणे नारळ झाडाच्या सभोवती २ मी. अंतरावर आळे करून त्याच्या वरंब्यावर लागवड करावी. घोरकंदाच्या वेली नारळाच्या सर्व बाजूंनी दोरीच्या साह्याने आधार देत चढवाव्यात.
  • सुरण, अरारुट, भाजीचा अळू हे मधल्या मोकळ्या निचऱ्याच्या जागेत खड्डे करून लागवड करावी व नंतर भर घ्यावी.
  • सुपारी बागेतही झाडांच्या मधल्या उपलब्ध जागेत सुरण, अरारुट व वडीचा अळू या पिकांची लागवड करता येते, तर घोरकंदाच्या वेली सुपारीवर चौकट करून त्यावर चढविता येणे शक्‍य आहे.
  • केळी व पपई या पिकांचा कालावधी १० ते १२ महिन्यांपर्यंत असतो. या बाबींचा विचार करून सुरण, वडीचा अळू, याम्स यांसारख्या पिकांची आंतरपिके म्हणून लागवड केल्यास शेतकऱ्यांच्या दृष्टीने फायदेशीर ठरू शकतात.
  • चिकू बागेत कंदपिकांची लागवड करताना चिकूच्या विस्ताराच्या बाहेरील बाजूने आळे करून त्यावर वडीचा अळू किंवा सुरण यांसारखी पिके वरंब्यावर किंवा मधल्या जागेत लागवड करणे शक्‍य आहे.
  • संपर्क : डॉ. नामदेव म्हसकर, ९५५२३१३४५४ (कृषी संशोधन केंद्र, कर्जत, जि. रायगड)

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com