नफ्यातील वाढीसाठी खतावरील खर्चात बचत हवी

नफ्यातील वाढीसाठी खतावरील खर्चात बचत हवी
नफ्यातील वाढीसाठी खतावरील खर्चात बचत हवी

रासायनिक खतांच्या किंमतीमध्ये सातत्याने वाढ होत असून, खतांचा कार्यक्षम वापर करण्याची आवश्यकता वाढत आहे. खतांच्या कार्यक्षम वापरातून होणारी बचत ही सरळ एकूण नफा तोट्यातील फरकांशी जोडली जात असल्याचे कृषी क्षेत्रातील तज्ज्ञांचे मत आहे. जमिनीवरील दूरगामी परिणाम आणि उत्पादकतेला कोणतीही बाधा न पोचवता खतांवरील खर्चामध्ये एकरी २० ते ५० डॉलरपर्यंत बचत शक्य असल्याचे त्यांचे मत आहे. मातीची तपासणी केल्यानंतर दिल्या जाणाऱ्या खतांमध्ये बचत शक्य आहे. मात्र, सातत्याने खतांच्या खर्चामध्ये बचत केल्यास कितपत फायदा होईल, याविषयी अनेक शेतकऱ्यांच्या मनामध्ये शंका असते. यातून कॅश फ्लो आणि उत्पन्नाचा ताळेबंद तातडीने सुधारत असले पिकांच्या उत्पादकतेवर परिणाम होण्याची शक्यता व्यक्त केली जाते. नुकत्याच झालेल्या एका वेबिनिअरमध्ये १३०० शेतकऱ्यांशी बोलताना याविषयातील तज्ज्ञ डेव्हिड कोहल यांनी शेतकऱ्यांच्या शंकाचे समाधान केले.

  • नफ्याचे अधिक प्रमाण असलेल्या शेतकऱ्यांपैकी अनेकांकडे बहुविध शेतीपद्धती आणि जनावरांचे अधिक प्रमाण असल्याचे आढळते. सेंद्रिय खतांचे अधिक प्रमाण असल्यामुळे रासायनिक खतांवरील खर्चात बचत होते.
  • काही शेतकरी खर्चाचे प्रमाण कमी करण्यासाठी नियोजनपूर्वक पीक बदल आणि शून्य मशागत तंत्रांचा वापर करतात. हे प्रमाण प्रदेशानुसार बदलत असून, योग्य व्यवस्थापन व दीर्घकाळ सातत्यानंतरच त्यातून नफा वाढल्याचे दिसून येते.
  • खतांच्या खर्चात बचत करण्यासाठी रोखीने खरेदी करून सवलत मिळवण्याचा काही शेतकरी प्रयत्न करतात, तर काही शेतकरी गटाने खत खरेदी करून अधिक बचत करू पाहतात. त्याच प्रमाणे आगावू मागणी नोंदवून हंगामातील दरांमध्ये होणारी वाढीचा परिणाम रोखण्याचा प्रयत्न केला जातो. या साऱ्या प्रक्रियेतून खतावरील खर्चात २ ते ५ टक्क्यांपर्यंत बचत होते.
  • टेक्सास ए अॅण्ड एम युनिव्हर्सिटी येथील डॉ. डॅनी क्लिनेफेल्टर यांनी तयार केलेला ‘पाच टक्क्याचा नियम’ शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त ठरू शकतो. या नियमानुसार छोट्या छोट्या बदलाद्वारे कोणत्याही व्यवसायामध्ये पाच टक्क्यांपर्यंत वाढ होऊ शकते. एकाच घटकांमध्ये मोठी घट करण्यापेक्षा शेतीमध्येही हे तंत्र अधिक फायदेशीर ठरू शकते.
  • Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com