‘अॅग्रीफोटोहोल्टाइक’द्वारे एकाचवेळी सौरऊर्जा आणि खाद्यान्न निर्मिती शक्य

एकाच वेळी सौरऊर्जानिर्मिती आणि कृषी उत्पादन करण्याच्या उद्देशाने युनिव्हर्सिटी ऑफ होहेनहाइम येथे खास पथदर्शी प्रकल्प राबविण्यात येत आहे. यामुळे ऊर्जानिर्मिती व अन्नधान्य उत्पादन यातील संघर्ष कमी होण्यास मदत होईल.

जैवइंधन निर्मितीसाठी घेतल्या जाणाऱ्या विविध पिकांमुळे अन्नधान्य उत्पादनासाठी उपलब्ध जागेवर मर्यादा येतात. सध्या सौरऊर्जा तंत्रामध्ये केवळ ऊर्जा मिळविण्याइतकेच लक्ष दिले जाते. त्यामुळे शेती किंवा ऊर्जा असे द्वंद्व निर्माण होते. एकाच वेळी दोन्ही उत्पादन शक्य झाल्यास यातील भविष्यात होऊ घातलेला संघर्ष रोखणे शक्य होऊ शकते, त्यासाठी एक वर्षापासून जर्मनी येथील युनिव्हर्सिटी ऑफ होहेनहाइम येथे अॅग्रोफोटोहोल्टाइक हा पथदर्शी प्रकल्प राबविण्यात येत आहे. हेगेलबाच येथील डिमीटर सहकारी फार्मवर पिकावरील आच्छादनामध्ये सौर पॅनेलचा वापर करण्यात आला आहे.   

माहिती देताना प्रकल्प व्यवस्थापक स्टिफन स्चिंदेले यांनी सांगितले, की गेल्या एक वर्षामध्ये घेण्यात आलेल्या चाचण्यांचे निष्कर्ष उत्साहवर्धक आहेत. सामान्यतः घराच्या छतावर करण्यासाठी लागणाऱ्या खर्चामध्ये सौर पॅनेलची उभारणी शक्य झाली. हरितगृहामध्ये पिकांचे उत्तम उत्पादन मिळाले आहे. या तंत्रामुळे भांडवली खर्चात वाढ होत असली, तरी शेतकऱ्यांना दुहेरी उत्पादन मिळू शकेल. अॅग्रीफोटोव्होल्टाइक तंत्राची संकल्पना १९८१ मध्ये प्रो, अॅडॉल्फ गोईट्झबर्गर यांनी मांडली, त्यासाठी फ्राऊनहोफर आयएसईची स्थापना केली. अॅग्रीफोटोव्होल्टाइक तंत्रामध्ये एकाच वेळी फोटोव्होल्टाईक (सौर तंत्रज्ञान) आणि अॅग्रिकल्चर ( वनस्पतींच्या साह्याने सूर्यप्रकाशांचा वापर अन्नधान्य निर्मितीसाठी) वापर शक्य आहे. मात्र या तंत्राच्या प्रसारासाठी सध्या उपलब्ध विविध तंत्रांमध्ये बदल करण्याची गरज आहे.