गोड्या पाण्याच्या स्रोतामधील कार्यक्षम नायट्रोजनच्या प्रमाणामध्ये लक्षणीयरीत्या घट होण्याच्या प्रक्रियेतील अनेक बाबींचा उलगडा आंतरराष्ट्रीय संशोधकांच्या गटाने केलेल्या अभ्यासात झालेला आहे. मानवी हस्तक्षेपामुळे पर्यावरणामध्ये कार्यक्षम नत्राचे प्रमाण वेगाने वाढत आहे. एकट्या भारतामध्ये जागतिक रासायनिक नत्र वापराच्या एक पंचमाश नत्राचा वापर होतो. जागतिक पातळीवर अशा नत्रामुळे पर्यावरण विशेषतः गोड्या पाण्यामध्ये होणाऱ्या प्रदूषणाकडे गांभीर्याने पाहिले जाते. कारण त्यामुळे पाण्यामध्ये शेवाळांचे प्रमाण वाढण्यासोबतच ऑक्सिजनचे प्रमाण कमी होते. त्याचा फटका जलचरांना बसतो. भारतातील १५ धरणे, तलाव यांचा विस्तृत असा अभ्यास आंतरराष्ट्रीय संशोधकांच्या गटाने केला. या गटामध्ये भारत, जर्मनी, इंग्लंड येथील संशोधकांचा समावेश होता.
उन्हाळ्यामध्ये बहुतांश तलावाच्या पृष्ठभागावरील थोडासा भाग सोडल्यास खाली ऑक्सिजनची कमतरता आढळली. अशा स्थितीमध्ये नायट्रेट घटकांचा वापर सूक्ष्मजीवांकडून केला जातो. नायट्रेट (NH3) पासून उदासीन अशा नायट्रोजन (N) मध्ये रुपांतरीत होण्याच्या क्रियेला ‘डिनायट्रीफिकेशन’ असे म्हणतात. या डिनायट्रीफिकेशनचा दर लक्षणीयरीत्या कमी आढळला. मात्र, ज्या तलावामध्ये मिथेनचे प्रमाण अधिक होते, तिथे डिनायट्रीफिकेशनचा दर १२ पटीने वाढल्याचे आढळले. म्हणजेच मिथेन हा हरितगृह वायू गोड्या पाण्यातील नत्राचे प्रमाण कमी करण्यामध्ये मोलाची भूमिका निभावत असल्याचे दिसून आले.
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.