हॉर्सशू खेकडे हे कोळ्यांच्या अत्यंत जवळचे

घोड्याच्या पायासारख्या दिसणाऱ्या खेकड्यांना इंग्रजीमध्ये हॉर्सशू क्रॅब म्हणून ओळखले जाते. त्यांचे जनुकीय विश्लेषण करण्यात आले असून, ते जनुकीयदृष्ट्या कोळी किंवा विंचवाच्या अत्यंत जवळचे असल्याचे दिसून आले आहे. विस्कॉन्सिन मॅडीसन विद्यापीठातील प्रशांत शर्मा यांच्या मार्गदर्शनाखाली, त्यांच्याच प्रयोगशाळेमध्ये पोस्ट डॉक्टरलसाठी संशोधन करणारे जेझूस बॅल्लेस्टेरोस शर्मा यांचे हे संशोधन ‘जर्नल सिस्टेमॅटीक बायोलॉजी’ मध्ये प्रकाशित झाले आहे. हॉर्सशू क्रॅब हे प्राणी अत्यंत वैशिष्ट्यपूर्ण आणि दुर्मिळ आहेत. त्यांचे रक्त निळे असून, कवचासह दहा वाकडे पाय असतात. पूर्वी त्यांना खेकडे, झिंगे व अन्य कवचधारी प्राण्यांपैकी एक मानले जात असे. मात्र १८८१ मध्ये उत्क्राती जीवशास्त्रज्ञ इ. रे लॅन्केस्टर यांनी कोळी, विंचवाच्या वर्गाशी त्यांचे साम्य असल्याचे खात्रीने सांगितले. तेव्हापासून त्यांना आर्चेनीड्स मानले जात असले तरी त्यांचा मूलद्रव्यीय संरचना माहिती ही कोळी आणि विंचवाच्या अधिक जवळची असल्याचे दिसून आले. हॉर्सशू क्रॅब विषयीच्या या संशोधनामुळे कोळी वर्गीय सजीवांच्या उत्क्रांतीची गृहितके पुन्हा तपासण्याची गरज निर्माण झाली आहे. अष्टपाद सजीव हे पृथ्वीवरील सर्वात यशस्वी मानले जातात. त्यांच्या लक्षावधी जाती असून, त्यांनी जमीन, पाणी आणि आकाश व्यापलेले आहे. या गटामध्ये कीटक, कवचधारी जलचर, कोळीवर्गीय सजीवांचा समावेश होतो. या साऱ्यामध्ये घोड्याच्या नालेसारखे खेकड्यांचे वर्गीकरण करणे आव्हानात्मक ठरत आहे. कारण जनुकीय विश्लेषणामध्ये ते कोळी, विंचू, कातीण, गोचीड यांच्या अत्यंत जवळचे असल्याचे बॅल्लेस्टेरोज यांनी सांगितले. त्यांच्या शरीरावरील कवच हे खेकड्यासारखे असून, हे सागरी जीव कल्ल्यांच्या साह्याने श्वसन करतात. या कल्ल्यांची (बुक गील्स) रचना जमिनीवरील कोळी आणि विंचवाच्या फुफ्फुसाप्रमाणे असल्याचे दिसून येते. अधिक चोखंदळपणा आवश्यक