२०५० मध्ये जगाची लोकसंख्या १० अब्जांपर्यंत पोचेल. या लोकसंख्येसाठी अन्नधान्य उत्पादन करताना एकूण पृथ्वीचा नैसर्गिक समतोल बिघडणार नाही, याची काळजी घेण्याची आवश्यकता संशोधकांच्या पातळीवर व्यक्त करण्यात येत आहे. त्यासाठी आपल्या ग्रहाच्या एकूण कक्षा व मर्यादा विचारात घेऊन खाद्य व्यवस्थापन करावे लागणार आहे. अशा सामुदायिक जागतिक प्रयत्नातूनच हे शक्य होऊ शकेल. सध्या अधिक उत्पादनाच्या अपेक्षेने जंगलाखालील जमिनी कृषी क्षेत्रामध्ये येत आहेत. भूजलाचा वापर मोठ्या प्रमाणात होत आहे. त्याचप्रमाणे खते व कीडनाशकांच्या अतिरिक्त वापरामुळे जमिनी, पाणी आणि पर्यावरणावर विपरीत परिणाम होत आहे. हे सर्व टाळण्यासाठी जागतिक पातळीवरील खाद्य निवडीमध्ये वनस्पतीआधारित आरोग्यपूर्ण आहाराचे अधिक प्रमाण, अन्नधान्यांचे होणारे नुकसान रोखणे, कृषी व्यवस्थापन पद्धतीतील बदल आणि तंत्रज्ञानाचा वापर वाढवण्याची आवश्यकता आहे. यामुळे पर्यावरणावर होणारे विपरीत परिणाम रोखणेही शक्य होईल, असे स्कॉकहोम रिसायन्स सेंटर येथील संशोधकांचे मत आहे. त्यांनी प्रथम अन्न उत्पादन आणि त्यांचा होणारा वापर याचा पृथ्वीच्या एकूण मर्यादांवर होणाऱ्या परिणामाचे मोजमाप केले आहे. पृथ्वीच्या एकूण पर्यावरणाला अंतुलित न करताही येत्या भविष्यामधील एकूण लोकसंख्येसाठी अन्नधान्यनिर्मितीचे आव्हान संपूर्ण मानव समूहापुढे असणार आहे. या अभ्यासाचे निष्कर्ष ‘नेचर’ या संशोधन पत्रिकेमध्ये प्रकाशित केले आहेत. ऑक्सफोर्ड विद्यापीठातील ऑक्सफोर्ड मार्टिन प्रोग्रॅम ऑन फ्युचर ऑफ फूडचे डॉ. मार्को स्प्रिंगमॅन यांनी सांगितले, की ग्रहाच्या मर्यादा पाळण्यासाठी केवळ एकच उत्तर असणार नाही. अनेक घटकांच्या एकत्रित वापरातून शाश्वतपणे वाढत्या लोकसंख्येच्या खाद्याचे नियोजन करावे लागणार आहे. योग्य उपाययोजना न केल्यास २०५० पर्यंत सध्याच्या खाद्यपद्धतीच्या पर्यावरणावर होणाऱ्या परिणामांची तीव्रता ५० ते ९० टक्क्यांपर्यंत वाढू शकते. आहारामध्ये मेद, साखर आणि मांसाचे प्रमाण वाढत जाणार आहे, त्यामुळे पर्यावरणावर प्रचंड ताण निर्माण होणार आहे. निष्कर्ष ः
तज्ज्ञांची मते...
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.