मका उत्पादनाच्या अचूक अंदाजासाठी प्रणाली विकसित

विविध पिकांची लागवड देशभरामध्ये होत असते. मात्र, त्यापासून उपलब्ध होणाऱ्या उत्पादनाचा नेमका अंदाज अचूकतेने मिळणे आवश्यक आहे. हंगामाच्या अंती मिळणाऱ्या मका उत्पादनाचा अंदाज मिळवण्यासाठी अमेरिकी संशोधकांनी नवी पद्धत विकसित केली आहे. या संशोधनाची अधिक माहिती जिओफिजिकल रिसर्च लेटर्स या संशोधनपत्रिकेमध्ये प्रकाशित करण्यात आली आहे. शेतीमालाचे उत्पादन हा स्थानिक अर्थव्यवस्था आणि एकूण बाजारपेठेवर परिणाम करणारा महत्त्वाचा घटक आहे. त्याचा उत्पादक शेतकऱ्यांसह, पुरवठादार ते विक्री व्यवस्थेतील प्रत्येक घटकांचा परिणाम होतो. त्यामुळे पिकांचा अंदाज घेण्याचा प्रयत्न त्यांच्या पातळीवर सातत्याने होत असतो. या अंदाजाला अचूकता देण्यासाठी अमेरिकी कृषी विभागांच्या वतीने पुढाकार घेतला जातो. त्यांच्या वतीने राष्ट्रीय कृषी सांख्यिकी सेवेच्या साह्याने प्रत्यक्ष शेतकऱ्यांचे सर्वेक्षण आणि विश्लेषण केले जाते. त्यावर आधारित जागतिक कृषी पुरवठा आणि मागणीचा मासिक अंदाज (WASDE )मिळवण्यात येतो. मात्र, त्याची अचूकता तुलनेने कमी असते. अधिक अचूकता मिळवण्यासाठी इल्लिनॉईज विद्यापीठातील संशोधकांनी अधिक शास्त्रीय नवी पद्धती विकसित केली आहे. त्याविषयी माहिती देताना प्रमुख संशोधक कायजू ग्युआन यांनी सांगितले, की हंगामाचे भविष्यातील अंदाज आणि उपग्रहाच्या माहिती साठ्याचा वापर करून आम्ही अत्याधुनिक उत्पादन अंदाज वर्तवणारी प्रणाली तयार केली आहे. त्याचा उपयोग राष्ट्रीय आणि प्रांताच्या पातळीवर करता येतो. सध्या कृषी विभागाच्या प्रत्यक्ष सर्वेक्षणावर आधारित अंदाजाच्या अचूकतेपेक्षा या प्रणालीची अचूकता अधिक मिळवणे शक्य झाले आहे. संशोधनातील महत्त्वाचे

असा फायदा होईल ग्युआन यांच्या मते, पीक उत्पादनाच्या अंदाजाची क्षमता सुधारल्यास त्याचे अनेक फायदे होऊ शकतात. शेतकऱ्यांना मिळणारी किंमत ही या अंदाजावर अवलंबून असणार आहे. त्याचप्रमाणे आर्थिक अंदाज आणि वायदेबाजारातील दर ठरवण्यासाठी त्याचा फायदा होणार आहे. पहिल्या टप्प्यामध्ये मका आणि सोयाबीन उत्पादनावर काम सुरू आहे. या उत्पादनाची खरेदी मोठ्या कंपन्याकडून होत असते. त्यांच्यासाठी ही माहिती उपयुक्त ठरणार आहे. त्याप्रमाणे पीकविमाही यावर ठरवता येईल.