बायोडायनॅमिक शेती पद्धतीचे महत्त्व, मर्यादा
बायोडायनामीक शेती पद्धतीचे उद्गाते डॉ. रुडॉल्फ स्टेईनर हे जर्मनी येथील तत्त्वज्ञान विषयाचे अभ्यासक होते. त्यांनी हिंदू, बौद्ध आणि वैदिक सिद्धांताच्या अभ्यासातून १९२२ मध्ये बायोडायनॅमिक शेतीचा विचार मांडला. या सिद्धांतानुसार, पृथ्वी ही त्यावरील सर्व जीव आणि जंतूंचा आपल्या शक्तीद्वारे प्रतिपाळ करते. त्या विश्व-शक्तीचा किंवा ऐहिक शक्तीचा (Cosmic Energy) परिणाम पृथ्वी, जमीन, प्राणीमात्र, वनस्पती, जीवजंतू, वातावरण इत्यादी सर्व घटकांवर सारखा होत असतो. ही क्रिया निरंतर स्वरूपाची आहे. डॉ. रुडॉल्फ स्टेइनर यांच्या अनुयायांनी या तत्त्वानुसार अनेक प्रयोग केले. त्यातून कृषी क्षेत्रात चैतन्यमयी जैवपदार्थाच्या (Biodynamic Preparations) उपयोगातून सेंद्रिय पदार्थ, माती व ऐहिक शक्ती यांच्या माध्यमातून अनेक लाभदायक बदल घडवणे शक्य असल्याचे दाखवले. परिणामी उत्तम दर्जाचे कृषी उत्पादन व पर्यावरणाचे संतुलन दोन्हीही सांभाळणे शक्य होते. बायोडायनॅमिक कृषी पद्धती मुख्यत: खालील तत्त्वांवर आधारित आहे.
बायोडायनॅमिक कृषी पद्धतीचे फायदे
संपर्क : विजय पाटील, ९१५८९८९८५८ ( डॉ. आनंद सोळंके हे महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी येथील कृषी विद्या विभागाचे प्रमुख असून, विजय पाटील हे आचार्य पदवीचे विद्यार्थी आहेत.)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.