ढगाळ वातावरण, भुरीच्या धोक्याकडे लक्ष द्या

बंगालच्या उपसागरातून येणाऱ्या वादळाचा परिणाम आजपासून महाराष्ट्राच्या दक्षिण भागामध्ये दिसू लागेल. त्यामुळे सांगली, सोलापूर, नांदेड या पट्ट्यातील अनेक ठिकाणी गुरुवार- शुक्रवार (ता. १३-१४) पासून पुढे वातावरण ढगाळ राहील. हळूहळू हे ढगाळ वातावरण पुणे व जवळपासचे भाग उदा. नारायणगाव, जुन्नर येथे शुक्रवार- शनिवार (ता. १४-१५) पासून वातावरण ढगाळ राहण्याची शक्यता आहे. नाशिकचा काही भागात रविवार (ता. १६) पासून वातावरण अधूनमधून ढगाळ होण्याची शक्यता आहे. पुढील आठ दिवसांमध्ये तरी नाशिक, पुणे भागामध्ये पावसाची शक्यता दिसत नाही. परंतु सांगली भागामध्ये तसेच सोलापूरच्या दक्षिण किंवा पूर्व भागामध्ये शुक्रवार (ता. १४) हलक्या पावसाची शक्यता आहे. अशाच प्रकारचा पाऊस पुन्हा रविवारी- सोमवारी (ता. १६ व १७) सांगलीच्या कवठे महांकाळ, विटा, पळशी, तासगाव व जवळपासच्या भागामध्ये होण्याची शक्यता आहे. तर सोलापूरच्या नानज, वैराग, बार्शी, काटी, कारी, तुळजापूर, उस्मानाबाद, लातूर या सर्व भागामध्ये होण्याची शक्यता आहे. हा पाऊस हलका किंवा रिमझिम सरीइतकाच मर्यादित राहील, परंतु २१-२२ तारखेनंतर पुन्हा मोठ्या पावसाची शक्यता दर्शवली जात आहे. या अनुषंगाने द्राक्ष बागायतदारानी सावध राहिले पाहिजे. उपाययोजना भुरी ः खरे पाहता वातावरण बहुतांश भागामध्ये बराच काळ ढगाळ राहणार असल्यामुळे व अपेक्षित पावसामुळे आजूबाजूची आर्द्रता वाढणार असल्याचे भुरीचा धोका जास्त दिसतो. भुरीच्या नियंत्रणासाठी योग्य वेळी फवारण्या अत्यंत आवश्यक आहेत. विशेषतः नाशिक, पुणे येथील जुन्नर, यवत व इंदापूरच्या जवळपासचा भाग येथे भुरीसाठी विशेष काळजी घ्यावी लागेल. या विभागातील सर्वच बागा फळधारणेनंतर फळांच्या वाढीच्या अवस्थेत आहेत. या परिस्थितीमध्ये छाटणीनंतरचे ५५ ते ६० दिवस झालेले असल्यास आता आंतरप्रवाही बुरशीनाशकांचा वापर करणे रेसिड्यूच्या दृष्टिकोनातून धोक्याचे होऊ शकते. ज्या रसायनाची एमआरएल ३ ते ७ पीपीएमपर्यंत आहे, अशा बुरशीनाशकांचा वापर शक्य आहे. परंतु ज्या रसायनांचा वापर होईल, त्याचे उर्वरित अंश हे एमआरएल (कमाल अवशेष मर्यादा) पेक्षा कमी राहिले तरी आढळतील हे निश्चित. असा आढळ टाळावयाचा असल्यास फक्त गंधकाचा (सल्फर) वापर दीड ते दोन ग्रॅम प्रतिलिटरप्रमाणे फवारणीद्वारे करणे योग्य होईल. वातावरणामध्ये ढगामुळे सूर्यप्रकाशाची तीव्रता कमी असल्यामुळे आर्द्रता वाढलेली असल्यामुळे जैविक नियंत्रणासाठी ॲंम्पिलोमायसिस किंवा ट्रायकोडर्मा (५ ग्रॅम प्रतिलिटर फवारणीद्वारे) वापरणे शक्य आहे. सल्फर वापरलेले असल्यास जैविक नियंत्रणाला फारसा प्रतिकार होणार नाही. परंतु सल्फर नंतर कायटोसॅन २ ते ३ मिलि प्रतिलिटर या प्रमाणात फवारलेले असल्यास भुरीचे नियंत्रण जास्त चांगले मिळेल. त्याच बरोबर जैविक नियंत्रणसुद्धा चांगले मिळू शकेल. कायटोसॅनचा वापर फक्त स्थानिक बाजारपेठेच्या बागेसाठी करावा. डाऊनी मिल्ड्यू ः

संपर्क ः ०२० -२६९५६००१ (संचालक, राष्ट्रीय द्राक्ष संशोधन केंद्र, मांजरी, जि. पुणे.)