टोमॅटोवरील फळे पोखरणाऱ्या अळीचे नियंत्रण

 टोमॅटोवरील फळे पोखरणाऱ्या अळीचे नियंत्रण
टोमॅटोवरील फळे पोखरणाऱ्या अळीचे नियंत्रण

खरीप हंगामाच्या अखेरच्या टप्प्यात भाजीपाला पिकामध्ये फळ पोखरणाऱ्या अळीचा प्रादुर्भाव वाढतो. दुर्लक्ष झाल्यास या किडीच्या प्रादुर्भावामुळे पिकांचे ७० ते ८० टक्क्यांपर्यंत नुकसान होते. ते टाळण्यासाठी एकात्मिक व्यवस्थापन पद्धतीचा अवलंब करावा.    किडीचे नाव (शास्त्रीय नाव) ः फळे पोखरणारी अळी (हेलिकोव्हर्पा आर्मिजेरा)  यजमान पिके ः टोमॅटो, वाटाणा, भेंडी, वाल, घेवडा, कोबीवर्गीय भाजी, बटाटे, मिरची

 जीवनक्रम

  • चार अवस्था ः अंडी, अळी, कोष आणि प्रौढ.
  •  अंडी पिवळसर रंगाची असतात.  
  •  अळी सुरवातीला हिरव्या रंगाची असते. नंतर ती तपकिरी रंगाची होते. अंगावर राखाडी किंवा पांढऱ्या रंगाच्या रेषा असतात.
  •  कोष हा तपकिरी रंगाचा फळांच्या अवशेषात किंवा जमिनीत आढळतो.
  •  पतंग फिकट पिवळसर किंवा फिकट हिरव्या रंगाचा असतो.
  •  जीवनक्रम २५-३० दिवसात पूर्ण होतो.
  •   आर्थिक नुकसान पातळी ः एक अळीचा पतंग प्रतिमीटर रांगेत किंवा २ टक्के नुकसान.  नुकसानीचा प्रकार : एक अळी ही २ ते ८ फळांचे नुकसान करू शकते. जवळपास ही कीड ७०-८० टक्के नुकसान करते.

     एकात्मिक नियंत्रण

  •  पुनर्लागवडीवेळी मुख्य पिकाच्या कडेने मका आणि चवळी लावावी. तसेच झेंडूही लावावा.
  •  लागवडीनंतर ४०-४५ दिवसांनी शेतात ट्रायकोग्रामा चिलोनिस हे मित्रकीटक १ लाख प्रतिहेक्टर या प्रमाणात ७ दिवसांच्या अंतराने २-३ वेळा सोडावेत. हे कीटक फळे पोखरणाऱ्या किडीची अंडी शोधून त्यात स्वतःची अंडी घालतात. परिणामी फळे पोखरणारी कीड अंडी अवस्थेतच नष्ट होते.
  •  फळे पोखरणारी अळीच्या नियंत्रणासाठी त्यांना रोगकारक ठरणाऱ्या विषाणूचां वापर करता येतो. हेलीकोव्हर्पा न्यूक्लिअर पाॅलिहायड्रॉसीस व्हायरस (एचएएनपीव्ही) १ मिलि प्रतिलिटर पाणी याप्रमाणे उन्हे कमी झाल्यानंतर संध्याकाळी फवारणी करावी.
  •  ५ टक्के निंबोळी अर्क किंवा कडूनिंब आधारित ॲझाडिरेक्टीन (३००० पीपीएम) २ मि.लि प्रतिलिटरप्रमाणे फवारणी करावी.
  •  बी. टी. जिवाणूजन्य किटकनाशक २ ग्रॅम प्रतिलिटर पाणी याप्रमाणात करावी.
  •  शेतात एकरी ५ याप्रमाणात कामगंध सापळे लावावे.
  •     वेळोवेळी किडलेली फळे काढून खोल खड्ड्यात गाडून टाकावीत.
  •  रासायनिक कीड नियंत्रण (फवारणी प्रतिलिटर पाणी)
  •   किडीचा प्रादुर्भाव आर्थिक नुकसान पातळीजवळ असल्यास,     क्विनॉलफाॅस (२५ ईसी) १ मिली किंवा इंडोक्झाकार्ब (१४.५ एससी) ०.८ मिली किंवा फ्लुबेंडिअमाईड (२० डब्लूजी) ०.५ ग्रॅम.  या अळीचा प्रादुर्भाव आर्थिक नुकसान पातळीच्या वर गेल्यास, नोव्हॅल्युरॉन (१० ईसी) ०.७५ मिली किंवा क्लोरॲण्ट्रानिलीप्रोल (१८.५ एससी) ०.३ मिली.

     : पंकज पाटील, ७५८८९२११९६ (कीटकशास्त्र विभाग, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी)  

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com