विद्राव्य खतांच्या ग्रेड्स अन् कार्य

विद्राव्य खतांच्या ग्रेड्स आणि कार्य
विद्राव्य खतांच्या ग्रेड्स आणि कार्य

ठिबक सिंचनामुळे विद्राव्य खतांचा वापर वाढत आहे. अशा स्थितीमध्ये बाजारातील उपलब्ध विविध खतांच्या ग्रेड्स व त्यांचे कार्य जाणून योग्य वेळी वापर करण्याची आवश्यकता आहे. योग्य वेळी वापर केल्यास पिकांच्या उत्पादनामध्ये फायदा होतो. १९:१९:१९, २०:२०:२० - या खतांना ‘स्टार्टर ग्रेड’ म्हणतात. यामध्ये नत्र अमाईड, अमोनिकल, आणि नायट्रेट या तिन्ही स्वरूपात असतो. या खताचा उपयोग प्रामुख्याने पीकवाढीच्या सुरवातीच्या अवस्थेत शाकीय वाढीसाठी होतो. १२:६१:०० - या खतास ‘मोनो अमोनियम फॉस्फेट’ म्हणतात. यामध्ये अमोनिकल स्वरूपातील नत्र कमी असतो, तर पाण्यात विरघळणाऱ्या स्फुरदाचे प्रमाण जास्त असते. नवीन मुळांची वाढ आणि जोमदार शाकीय वाढीसाठी उपयुकक्त असते. फुलांची योग्य वाढ व पुनरुत्पादनासाठी या खताचा उपयोग होतो. ००:५२:३४ - या खतास ‘मोनो पोटॅशियम फॉस्फेट’ म्हणतात. यामध्ये स्फुरद व पालाश ही अन्नद्रव्ये भरपूर आहेत. फुले लागण्यापूर्वी व लागल्यानंतरच्या कालावधीसाठी हे खत उपयुक्त आहे. डाळिंब पिकामध्ये फळांच्या योग्य पक्वतेकरिता तसेच सालीच्या आकर्षक रंगासाठी हे खत वापरले जाते. १३:००:४५ - या खतास ‘पोटॅशियम नायट्रेट’ म्हणतात. यामध्ये नत्राचे प्रमाण कमी असून, पाण्यात विद्राव्य पालाशचे प्रमाण अधिक असते. फुलोऱ्यानंतरच्या अवस्थेत व पक्व अवस्थेत या खताची आवश्यकता असते. अन्ननिर्मिती व त्याच्या वहनासाठी हे खत उपयोगी आहे. या खतामुळे अवर्षण स्थितीत पिके तग धरू शकतात. ००:००:५०+१८ - या खतास ‘पोटॅशियम सल्फेट’ म्हणतात. पालाश बरोबरच या खतामध्ये उपलब्ध स्वरूपातील गंधक ही असतो. पक्वतेच्या अवस्थेत हे खत उपयोगी पडते. हे खत फवारणीद्वारे वापरल्यास भुरीसारख्या रोगाचे नियंत्रणाासाठी उपयुक्त ठरते. या खतामुळे पीक अवर्षण स्थितीत तग धरू शकते. १३:४०:१३ - कपाशीमध्ये पात्या, फुले लागण्याच्या वेळी या खताची फवारणी केल्यास फुलगळ थांबते. अन्य शेंगावर्गीय पिकांत शेंगाची संख्या वाढते. कॅल्शियम नायट्रेट - वाढीच्या सुरवातीच्या काळात मुळांची वाढ होण्यासाठी हे खत उपयुक्त आहे. पुढे पीक काटक होण्यासाठी व शेंगावाढीच्या अवस्थेत या खताचा वापर होतो. २४:२४:०० - यातील नत्र हा नायट्रेट व अमोनिकल स्वरूपातील आहे. शाकीय वाढीच्या तसेच फूलधारणा अवस्थेत त्याचा वापर करता येतो. रवींद्र जाधव, ९४०३०१६१०१ (सहायक प्राध्यापक, सौ. के. एस. के. कृषी महाविद्यालय, बीड.)

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com