कृषी सल्ला

पानाफुलांची जाळी करणारी अळी
किडीचे सामाईक नाव ः मरुका
इंग्रजी नाव ः Spotted pod borer
शास्त्रीय नाव ः Maruca Vitrata

नुकसानाचे प्रकार ः

• पीक फुलोऱ्यापासून या किडीचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात दिसून येतो.
• कमी कालावधीत येणाऱ्या जाती, जास्त आर्द्रता व मध्यम तापमान असलेल्या भागात किडींचा प्रादुर्भाव जास्त प्रमाणात आढळून येतो.
• अळ्या पाने, फूलकळ्या आणि शेंगा एकत्र करून त्यांचा गुच्छ तयार करून त्यात लपून बसतात. त्या पाने, फूलकळ्या आणि शेंगा खातात.

किडींची आर्थिक नुकसानकारक पातळी ः 5 अळ्या प्रति 10 झाडे किंवा 5 टक्के शेंगांचे नुकसान.

नुकसानाची लक्षणे ः

• झाडाचे वाढणारे कोवळे शेंडे, पाने, फूलकळ्या व शेंगा एकमेकांना चिकटून मुख्य खोडाची वाढ खुंटते. शेंगांची वाढ होत नाही.
• प्रादुर्भाव झालेल्या झाडाची पाने, फूलकळ्या, फुले व शेंगा एकमेकाला चिकटलेल्या असतात. तेथील फुले निस्तेज झालेली असतात. त्या ठिकाणी भुसा पडलेला असतो.

प्रादुर्भावास अनुकूल, हवामान व परिस्थिती ः

• सप्टेंबर-ऑक्‍टोबरमधील अनुकूल हवामानात किडीचे पुनरुत्पादन जलद होते.
• जास्त आर्द्रता असलेल्या ठिकाणी प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात वाढतो.

उपाययोजना ः (प्रतिलिटर पाणी)
पहिली फवारणी ः
1) फूलकळी येताना ः
अझाडिरेक्‍टिन 0.03 टक्के (300 पीपीएम) 5 मिलि.

दुसरी फवारणी ः
पीक 50 टक्के फुलोऱ्यावर असताना ः
एच.ए.एन.पी.व्ही. (500 एलई) 1 मिलि. किंवा
बॅसीलस थुरिन्जेंसीस 2 ग्रॅम.

तिसरी फवारणी ः
दुसऱ्या फवारणीनंतर 15 दिवसांनी ः
इंडोक्‍झाकार्ब (14.5 टक्के प्रवाही) 0.7 मिलि. किंवा
इमामेक्‍टिन बेंझोएट (5 टक्के दाणेदार) 0.4 ग्रॅम किंवा
क्‍लोरऍट्रानिलिप्रोल (18.5 एस सी)0.25 मिलि.

संपर्क ः चांगदेव वायळ, 9975541967
(कडधान्य सुधार प्रकल्प, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी.)