गटशेतीचे ध्येय, उद्दिष्ट, वेळापत्रक ठरवा

गटशेतीचे ध्येय, उद्दिष्ट, वेळापत्रक ठरवा
गटशेतीचे ध्येय, उद्दिष्ट, वेळापत्रक ठरवा

शेती शाश्वत व किफायतशीर होण्यासाठी एकट्याने शेती करण्यापेक्षा शेतकऱ्यांनी एकत्रित येऊन गटशेती करावी. गटांमार्फत राज्यात यशस्वी शेतकरी उत्पादक कंपन्या तयार व्हाव्यात यावर राज्यशासनाचा भर आहे. यासाठी पंतप्रधान कौशल विकास योजनेंतर्गत महाराष्ट्र राज्य कौशल्य विकास संस्थेच्या वतीने राज्यातील तीन लाख शेतकऱ्यांसाठी छत्रपती राजाराम महाराज उद्योजकता व कौशल्य विकास अभियानांतर्गत कौशल्य प्रशिक्षण कार्यक्रम राबविण्यात येत आहेत. पुणे येथील सिमॅसिस लर्निंग एलएलपी यांच्याद्वारे या अभियानाची अंमलबजावणी केली जात आहे.

उद्दिष्ट  

  • गटशेतीच्या नोंदणीपूर्वी विशेष बैठक बोलावून ध्येय व उद्दिष्ट ठरवावे. ध्येय ठरविताना सर्व सभासदांनी विचारमंथन करून ज्या पिकावर आधारित गटशेती करायची आहे अशा संदर्भात ध्येय ठरवावे. उदा. ज्या पिकाची गटशेती असेल त्या पिकाच्या उत्पादन प्रक्रिया, बाजार यातून जास्त उत्पन्न कसे मिळविता येईल हे ध्येय असावे.
  • त्यानंतर उद्दिष्ट ठरविताना तीन ते चार महत्त्वाचे टप्पे त्यात असावे. उदा. गटशेतीमध्ये अ) जास्त उत्पादनसाठी नवीन वाण व तंत्रज्ञानाचा वापर ब) मजूर खर्चात बचत करण्यासाठी यांत्रिकीकरणाचा अवलंब क) दर्जेदार पीकनिर्मिती ड) योग्य बाजारभाव मिळविणे.
  • ध्येय व उद्दिष्ट ठरविल्यानंतर त्यानुसार कृती कार्यक्रम आखून त्याची अंमलबजावणी करणे हे तितकेच महत्त्वाचे आहे.        
  • वेळापत्रक गटशेतीतील वेगवेगळ्या कामाचे नियोजन वेळापत्रक बनवावे. त्यात दैनंदिन करावयाची कामे, साप्ताहिक, मासिक व वार्षिक कामांची यादी करून ही कामे वेळापत्रकात टाकावीत. पीक लागवडीपूर्वी मशागतीपासून ते उत्पादनानंतर माल विक्रीपर्यंत सर्व घटक वेळापत्रकात असावेत. उदा. मशागत, पेरणी, आंतरमशागत, फवारणी, काढणी, मळणी, साठवण इ. कामे वेळेत करणे आवश्यक असते. अशा तारखा नोंदवाव्यात. त्याची दैनंदिन वेळापत्रकातही नोंद करावी. साप्ताहिक वेळापत्रकामध्ये निविष्ठा खरेदी करणे, यंत्रसामुग्रीची उपलब्धता तपासणे या कामांची नोंद करावी. महिन्याच्या वेळापत्रकात निविष्ठा पुरवठादार ठरविणे, यंत्रखरेदी, शेतमाल खरेदीदार शोधून ठेवणे तसेच बाजाराविषयी माहिती गोळा करणे इ. नोंदी कराव्यात. अशाप्रकारे वेळापत्रक बनवून ठेवल्यास कामाचे उत्कृष्ट नियोजन, अंमलबजावणी करता येते. त्यातून गटशेती सक्षम व फायदेशीर होऊ शकते.

    योजनांचे लाभ समविचारी शेतकरी गट स्थापन झाल्यानंतर गटशेतीसाठी एकसंघ करावेत. गटाची ध्येय, उद्दिष्ट ठरवून व नामकरण करून एक औपचारिक संघ-रचना तयार होते. यानंतर शेतकरी गट नोंदणीसाठी सज्ज होतो. त्यानुसार जिल्हाधिकारी अथवा आत्मा येथे नामनिर्देशित अधिकाऱ्याकडे गटाची नोंदणी करावी.

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com