सध्याची पीक व कीड प्रादुर्भाव अवस्था तुरीचे पीक फुलोऱ्यात तसेच शेंगा लागण्याच्या अवस्थेत आहे. पीक हिरवेगार, लुसलुशीत आणि दाट पानांचे असल्यामुळे त्याकडे अनेक किडी आकर्षित होतात. पुणे, नाशिक, अहमदनगर, धुळे, जळगाव या जिल्ह्यात तुरीवर शेंगा पोखरणाऱ्या अळीचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणावर होत आहे. ही कीड तुरीवर नोव्हेंबर ते मार्चपर्यंत क्रियाशील असते.
किडीचा पतंग पिवळसर. पुढील पंख तपकिरी रंगाचे. त्यावर काळे ठिपके. मागील पंखाच्या कडा धुरकट रंगाच्या. मादी पतंग कोवळी पाने, देठ अथवा कळ्या फुले तसेच शेंगांवर अंडी घालते. अंडी घालण्याची प्रक्रिया बहुधा संध्याकाळी सुरू होते. एक मादी सरासरी ६०० ते ८०० अंडी घालते. अंड्यातून बाहेर पडलेल्या अळ्या सुरवातीस कोवळी पाने व देठ कुरतडून खातात. पूर्ण विकसित झालेली अळी पोपटी रंगाची असून विविध रंगछटा असणाऱ्या अळ्यासुद्धा दृष्टीस पडतात. सहसा पानावरील प्रादुर्भाव आर्थिकदृष्ट्या नुकसानकारक नसतो. प्रथम व द्वितीय अवस्थेतील अळी कळी व फुलांवर तर नंतरची अवस्था फुलांपेक्षा शेंगावर जास्त प्रमाणात आढळून येते. अळी शेंगावर अनियमित आकाराचे मोठे छिद्र पाडून अर्धी आत व बाहेर राहून शेंगातील अपरिपक्व दाणे खाते. एक अळी सात ते १६ तुरीच्या शेंगाचे नुकसान करते. तूर पीकविरहीत ठेवावे. तसेच मोठ्या अळ्या हाताने वेचून त्यांचा नायनाट करावा. शेतात हेक्‍टरी ५० पक्षी थांबे उभारल्यामुळे अळ्यांची संख्या कमी होण्यास मदत होते. किडीच्या सर्वेक्षणासाठी हेक्‍टरी १० कामगंध सापळे लावावेत. ८ ते १० पतंग प्रति सापळा २ ते ३ दिवस किंवा एक अळी प्रति झाड किंवा ५ टक्के शेंगाचे नुकसान दिसून येताच नियंत्रणाचे उपाय योजावेत. सुरवातीच्या काळात प्रतिबंधक उपाय म्हणून पाच टक्के निंबोळी अर्क किंवा अझाडिरेक्‍टिन दहा हजार पीपीएम १० मिली प्रति १० लिटर पाण्यातून एचएएनपीव्ही ५०० रोगग्रस्त अळ्यांचा अर्क एक मिली प्रति लिटर पाण्यातून आर्थिक नुकसान पातळी अोलांडल्यास...खालीलपैकी रासायनिक कीटकनाशकाची फवारणी (प्रमाण प्रति १० लिटर पाणी) इमामेक्‍टीन बेंझोएट (५ एस जी) ४ ग्रॅम किंवा क्‍लोरॲंन्ट्रानिलीप्रोल (१८.५ एससी)- ३ मिली स्पिनोसॅड (४५ एससी) २.५ मिली संपर्क- डॉ. अंकुश चोरमुले - ८२७५३९१७३१ (लेखक कीटकनाशक विभाग, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी येथे कार्यरत आहेत.)
