स्पेनमधील ‘रेसीड्यू फ्री’ शेतीत मित्रकीटकांचा सर्वाधिक वाटा आहे. पीक संरक्षणात त्यांचेच अधिराज्य चालते म्हटल्यास वावगे ठरणार नाही. अल्मेरियातील ७० हजार एकरांहून अधिक पॉलिहाउसेसमध्ये घेतली जाणारी विविध भाजीपाला पिके त्याचे साक्षीदार आहेत. स्पेनमधील ‘रेसीड्यू फ्री’ शेतीचे गमक
‘मेकॅनिकल’ उपाय पिवळे, निळे रंगसापळे, फेरोमोन सापळे, नरांना ‘कन्फ्युजन’ करणारे ल्यूर सापळे, व्हर्टीसिलीयम लेकॅनी, बिव्हेरिया बॅसियाना, बॅसिलस थुरींनजेंसीस, जोजोबा तेल, स्थानिक वनस्पतींचे अर्क यांचा वापर. -सूत्रकृमींचेही मित्रजीवाणू व बुरशीद्वारे नियंत्रण. मित्रकीटकांचेच अधिराज्य
कीडनाशकांची गरज जवळपास नाही
मुर्सिया भागातील ग्रीनहाउसमधील लाल मिरची असो की अल्मेरियातील लोला यांचा टोमॅटो, मिरचीचा प्लॉट असो तेथे कोणत्या ना कोणत्या झाडाला लावलेले मित्रकीटक असलेले सॅशे, बॉक्सेस, बाजूला ठेवलेल्या बॉटल्स पाहायला मिळाल्या. मित्रकीटकांचा मुबलक वापर करून कीटकनाशकांना जवळपास हद्दपारच केले आहे. त्याची प्रातिनिधिक उदाहरणे अशी.
या पिकात मुख्य वापर- ग्रीनहाउसमधील मिरची, टोमॅटो, काकडी, वांगी, कलिंगड, शोभिवंत फुले, फळपिके आदी
स्पेनमधील ‘रेसीड्यू फ्री कल्चर’चे भागीदार
भागीदार- खासगी कंपन्या
भागीदार-शेतकरी
भागीदार- शेतकरी संघटना संघटन, विक्री, मार्केटिंग, पायाभूत सुविधा, तंत्रज्ञान, संशोधन एवढ्या विविध घटकांमध्ये शेतकऱ्यांना एकसंध ठेवणारी शेतकऱ्यांची ‘कोएक्सफॅल’ ही अत्यंत कार्यक्षम संघटना म्हणजे जागतिकदृष्ट्या आदर्श ठरावी अशी आहे. दौऱ्यात तिथे भेट शक्य झाले नसले तरी संघटनेची क्षमता वाचकांना माहित होणे गरजेचे वाटते. कोएक्सफेल-
सन २०१५-१६ ची प्रातिनिधिक आकडेवारी
कोएक्सफॅलची अद्ययावत प्रयोगशाळा
संशोधन आणि विकास विभाग
उत्पादनांची गुणवत्ता व ‘लेबल क्लेम’ स्पेनमध्ये वापरली जाणारी उत्पादने लेबल क्लेमयुक्तच असतात. तज्ज्ञ, कन्सल्टंटकडून शिफारसीही त्या धर्तीवरच असतात. ‘बायोस्टिम्युलंट’ प्रकारात मोडणाऱ्या उत्पादनांचेही माहितीपूर्ण ‘लेबल’ ही कंपन्या उत्पादनासोबत शेतकऱ्यांना पुरवतात. उत्पादन विक्री करताना देशातील कायदेशीर नियमांचे पालन, आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे ‘अोमरी’ सारखे प्रमाणपत्र या बाबींची पूर्तता केली जाते. रासायनिक अवशेषमुक्त शेतीची जागतीक गरज अोळखून नवे सूक्ष्मजीव, वनस्पती अर्क यांवर संशोधन करून त्या आधारे नाविन्यपूर्ण जैविक उत्पादने या देशात उपलब्ध झाली आहेत. बनावट उत्पादनांना थारा नाही ह्मुमिक अॅसिडच्या निर्मितीत लिओनार्डिट हा मुख्य घटक असतो. त्याचे जगभरातील स्राेत तपासून त्यातील सर्वोत्तम म्हणजे ह्मुमिक अॅसिडचे सर्वाधिक प्रमाण असलेल्या उत्तर अमेरिकेतील स्राेताची निवड केली जाते. त्यानंतर आधुनिक तंत्रज्ञानाद्वारे दर्जेदार उत्पादन बनवले जाते. तेथील एका कंपनीचे शास्त्रज्ञ म्हणाले की आशिया व आफ्रिकी देशांत ह्युमिक अॅसिडची अनेक बनावट उत्पादने असल्याचे आम्हाला आढळले. बाटलीवर ४० ते ५० टक्के ह्मुमिक अॅसिड लिहिले असेल तर त्यात पाच टक्केसुद्धा घटक मिळाला नाही. आम्ही मात्र लेबलवर जे प्रसिद्ध करतो तेच प्रयोगशाळेतील परिक्षणात आढळून येते. सागरी तणांतील अर्कावर आधारीत (सी वीड एक्सक्ट्रॅक्ट) उत्पादन बनवतानाही त्याचा मुख्य स्राेत (वनस्पती) आर्यलंडमधील समुद्रकिनाऱ्यावरून आणला जातो. त्यातील मुख्य घटक कमी होऊ नयेत म्हणून यांत्रिकी पद्धतीने काढणी न करता मानवी पद्धतीने व्यवस्थित संकलित करून प्रक्रिया केली जाते. दर्जेदार, कीड-रोगमुक्त रोपे स्पेनमधील खासगी कंपन्या कोकोपीट वा तत्सम मेडिया वापरून भाजीपाल्याची अत्यंत दर्जेदार व कीड-रोगमुक्त रोपे तयार करतात. शेतमालाची गुणवत्ता व उत्पादन यांचा हाच मुख्य पाया असतो. देशी रूटस्टॉक किंवा देशी वाणांतील वैशिष्ट्यपूर्ण गुणधर्मांचा वापर करून ‘ग्राफ्टेड’ रोपे तयार केली जातात.
स्पेनची आहारशैली
सौंदर्याने परिपूर्ण शहरे
संपर्क- मंदार मुंडले- ९८८१३०७२९४
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.