पंधरा हजार ब्रॉयलर पक्ष्यांचे काटेकोर संगोपन
घरची सुमारे दहा ते अकरा एकर माळरानावरची शेती. चार भावांचे कुटुंब. सर्वच सुशिक्षित मात्र बेरोजगार. निसर्गाचा लहरीपणा. अशा परिस्थितीत शेतीपेक्षाही या कुटुंबाने ब्रॉयलर पक्ष्यांच्या संगोपनाचा पर्याय निवडला. सध्या प्रत्येकी पाच हजार पक्ष्यांच्या तीन शेड्समधून पंधरा हजार पक्ष्यांची देखभाल होते. स्वतःची विक्रीव्यवस्था शोधत या कुटुंबाने आपले अर्थकारण मजबूत करण्याचा प्रयत्न केला आहे. कधी अतिवृष्टी तर कधी दुष्काळ सदृश परिस्थिती. तर कधी शेतीमालाला योग्य दर नाही. त्यामुळे शेतीतून उत्पन्न नगण्यच मिळायचे. आनंदवाडी (ता. चाकूर जि. लातूर) येथील बुंद्राळे कुटुंबाची ही अवस्था होती. शेतीला पूरक व्यवसाय शोधला पाहिजे म्हणून हे कुटुंब कुक्कुटपालन व्यवसायाकडे वळले.
पोल्ट्री व्यवसायाची वाटचाल बुंद्राळे बंधूंनी पोल्ट्री व्यवसायात आपापल्या जबाबदाऱ्या वाटून घेतल्या. गुत्ती (ता. जळकोट) येथील डॉ. राजेश केंद्रे यांचे मार्गदर्शन घेतले. भांडवलासाठी बॅंकेचे कर्ज घेत नोव्हेंबर २०१६ मधे पहिले शेड उभे केले. त्याद्वारे ''बुंद्राळे पोल्ट्री फार्म'' आकारास आला. एक वर्षात सुमारे पाच बॅच घेत आत्मविश्वास वाढीस लागला. त्यानंतर व्यवसायाची गरज म्हणून नोव्हेंबर २०१७ मध्ये अजून दोन शेडस उभे केले. खाद्य व पाणी नियोजन
कामांचे वाटप बुंद्राळे बंधूंपैकी रामदास व तुकाराम हे शेड व पक्षी संगोपनाची तर माधव व पांडुरंग हे बँकेचे व्यवहार, मार्केटिंग, विक्री या जबाबदाऱ्या पाहतात. चौघा बंधूंचा समन्वय चांगला असल्यानेच व्यवसायात जम बसवणे शक्य झाले. व्यवसायाचे गणित
मार्केट मिळाले विक्रीसाठी बाजारपेठेच्या मागणीनुसार पक्ष्यांच्या बॅचचे नियोजन केले जाते. तीन शेडस मधून दर पंधरा दिवसांनी बॅच विक्रीसाठी निघावी असा प्रयत्न असतो. वाहतुकीचा ताण, संसर्गजन्य रोगांमुळे काही पक्षी दगावण्याची शक्यता असते. त्यामुळे विक्री फार्मवरूनच केली जाते. सुरवातीला मार्केट शोधण्यासाठी अनेक प्रयत्न करावे लागले. त्यातूनच आज शिरूर ताजबंद, नांदेड, निजामाबाद, उमरखेड, बिदर, लातूर येथील व्यापारी फार्मवरूनच खरेदी करू लागले आहेत. असा आहे पोल्ट्री फार्म
बुंद्राळे यांच्या व्यवसायाची सूत्रे
पक्षिखाद्याची निर्मिती पक्षिखाद्य तयार करण्यासाठी लागणारे यंत्र लातूर येथून १३ हजार रुपयांना खरेदी केले आहे. कोरडा मका, सोयाबीन व अन्य घटक तज्ज्ञांच्या सल्ल्याने योग्य प्रमाणात मिसळून दर्जेदार पक्षिखाद्य कमी खर्चात बनवले जाते. पोल्ट्रीखताचा वापर फायद्याचा बुंद्राळे आपल्या शेतात प्रामुख्याने ऊस घेतात. त्यात अन्य व्यवस्थापनासोबत पोल्ट्री खताचा वापर करणे शक्य होत असल्याने जमिनीची सुपीकता व पीक उत्पादन वाढवणे त्यांना शक्य झाले आहे. सध्या माळरानावरही ऊस जोमात बहरला आहे. रासायनिक खतांचा वापर शक्यतो केला जात नाही.
संपर्क : पांडुरंग बुंद्राळे, ९९२२६९१९७९
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.