नागपूर : राज्याच्या वातावरणात गेल्या दोन दशकांत झालेले बदल आणि त्या पार्श्‍वभूमीवर आजच्या घडीला कोणती पीकपद्धती कोणत्या विभागाला फायदेशीर ठरेल, याचा जिल्हानिहाय आढावा "ऍग्रोक्‍लायमॅटिक ऍटलास' (कृषी-हवामान नकाशाचे पुस्तक) मधून घेण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. कृषी क्षेत्रात अशाप्रकारचा प्रयत्न प्रथमच झाला आहे. यासाठी वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. वेंकटेश्‍वरलू यांनी पुढाकार घेतला आहे.
हवामानातील बदलाचा पिकाच्या संरचनेतदेखील बदल होऊ लागला आहे. त्यामुळे बदलत्या हवामानात तग धरणारे वाण विकसित करण्याचे आव्हान कृषी विद्यापीठांसमोर आहे. दरम्यान राज्यातील काही विद्यापीठांमध्ये हवामान बदलाशी संबंधित शास्त्रोक्‍त अभ्यास केला जात आहे. अकोला कृषी विद्यापीठाचे हवामान तज्ज्ञ डॉ. अनिल करुणाकरन यांनी गेल्या दोन दशकांत वातावरणात झालेले बारकावे अभ्यासले आहेत.
ऍटलास ठरणार मैलाचा दगड वातावरणातील बदलासंदर्भाने विखुरलेल्या स्वरूपात अभ्यास सुरू आहे. त्याची बांधणी करीत अभ्यासकांसाठी तो उपलब्ध करून देण्याचा प्रयत्न ऍग्रोक्‍लायमॅटिक ऍटलासच्या माध्यमातून पहिल्यांदाच होत आहे. चारही कृषी विद्यापीठाच्या कुलगुरूंच्या बैठकीत यावर मंथन झाले होते. त्यानंतर गेल्या दोन वर्षांपासून यावर काम सुरू होते. परभणी विद्यापीठाच्या हवामान विभागाचे तज्ज्ञ यांची नोडल अधिकार म्हणून नियुक्‍ती करण्यात आली. त्यांच्या नियंत्रणात 25 ते 30 बैठका राज्यातील चारही कृषी विद्यापीठात आजवर झाल्या. त्यासोबतच पुणे आणि दिल्ली येथील हवामान खात्याकडून देखील माहिती संकलित करण्यात आली.
प्रत्येक जिल्ह्याच्या हवामानाचा आढावा तापमान, आर्द्रता, पर्जन्यमान यांसह वातावरणाशी निगडित बारकावे मांडण्याचा प्रयत्न या ऍटलासमध्ये करण्यात आला आहे. त्याआधारे पिकांची निवड करणे शक्‍य होणार आहे. विशेष म्हणजे राज्यातील प्रत्येक जिल्ह्याच्या हवामानाचा आढावा यात घेण्यात आला आहे.
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.