टोमॅटोवर करप्याचे संकट

नाशिक : खरीप हंगामातील टोमॅटो लागवड करपा आणि मररोगाच्या प्रादुर्भावामुळे अडचणीत सापडली आहे. पाऊस उघडल्यानंतर अचानक तापमान वाढल्याने टोमॅटोची पाने, खोड, मुळे यावर डाग, ठिपके तसेच बुरशी आढळून आली.

यामुळे टोमॅटो उत्पादकांच्या तोंडचे पाणी पळाले आहे. वेळेत नियंत्रण न झाल्यास रोगांमुळे उत्पादनात ४० टक्के घट होण्याची भीती आहे.

राज्यात टोमॅटो हे महत्त्वाचे नगदी पीक आहे. कमी कालावधीचे हे पीक राज्यातील बहुतांश जिल्ह्यांत घेतले जाते. नाशिक व नगर आणि पुणे भागातील हंगाम महत्त्वाचे मानले जातात. कमी पावसाच्या भागात ही खरीप टोमॅटोचे उत्पादन घेण्यास शेतकऱ्यांकडून प्राधान्य दिले जाते.

नोटाबंदीमुळे मागील वर्षीच्या हंगामात टोमॅटो उत्पादक शेतकऱ्यांना मोठा दणका बसला होता. यंदा सुरवातीपासून पावसाने चांगली साथ दिल्याने यंदाही मोठ्या आशेने टोमॅटोची लागवड झाली आहे. ऑगस्ट, सप्टेंबर या दोन महिन्यात पावसाने बहुतांश भागातील टोमॅटोला झोडपले आहे.

मागील तीन दिवसांपासून अचानक पाऊस थांबून तापमानात वाढ झाली आहे. याच काळात पिकात सुप्तावस्थेत असलेल्या बुरशीजन्य, जीवणूजन्य रोगांनी डोके वर काढले आहे. हे आक्रमण अचानक दिसून आल्याने टोमॅटो उत्पादक चक्रावले आहेत.

नाशिक विभागात टोमॅटोत बुरशीजन्य आणि जीवाणूजन्य मर रोग, बुरशीजन्य करपा या रोगांचा प्रादुर्भाव जास्त प्रमाणात वाढला आहे. परिपक्व झालेल्या टोमॅटोमध्ये तसेच काढणीयोग्य फळांमध्येही रंग विकसित न होण्याची विकृती दिसून येत आहे.

शेतकरी नामदेव भामरे (पिंगळवाडे, ता. सटाणा, जि. नाशिक) म्हणाले, की कळवण, सटाणा, मालेगाव, देवळा या भागात टोमॅटोवर करपा, भुरी, अर्ली ब्लाईटचा प्रादुर्भाव वाढला आहे. यामुळे उत्पादनात घट येण्याची स्थिती आहे.

याबाबत के. के. वाघ कृषी महाविद्यालयातील कीटकशास्त्र विषयातील तज्ज्ञ तुषार उगले म्हणाले की, नाशिक भागात मागील महिन्यात झालेला अतिपाऊस, अनेक दिवस शेतात साचून राहिलेले पाणी, सकाळी पडणारे दव, त्यानंतर वाढत राहणारे तापमान ही स्थिती बुरशीजन्य व जीवाणूजन्य रोगांना पूरक अशी निर्माण झाली आहे.

टोमॅटो उत्पादकांनी सल्ला घेऊन बुरशीजन्य रोगांच्या नियंत्रणासाठी स्पर्शजन्य आणि आंतरप्रवाही बुरशीनाशकांचा वापर करावा. जीवाणूजन्य रोगांच्या नियंत्रणासाठी प्रतिजैविकांची फवारणी करावी. मुळकूज नियंत्रणासाठी मुळाच्या कार्यकक्षेत ट्रायकोडर्मासारख्या जैविक घटकांचा वापर करावा.