‘आरएसएफ’च्या मूळ सूत्रात घोडचूक

ऊस
ऊस

पुणे: शेतकऱ्यांना हक्काचा ऊसदर मिळवून देणाऱ्या महसुली वाटणी सूत्रात (आरएसएफ) तत्कालीन साखर आयुक्तांकडून घोडचूक झाली आहे. त्यामुळे या चुकीची दुरुस्ती केल्याशिवाय ऊस दरनियंत्रण मंडळाला अंतिम भूमिका घेता येणार नाही, अशी माहिती सहकार विभागाच्या सूत्रांनी दिली.  शेतकऱ्यांनी साखर कारखान्यांना विकलेल्या उसाला योग्य भाव मिळण्यासाठी केंद्र शासनाचा सी. रंगराजन समितीच्या शिफारशी देशात केवळ महाराष्ट्र व कर्नाटकने स्वीकारल्या आहेत. कारखान्याने विकलेली साखर आणि उपपदार्थांमधून मिळालेले ७५ टक्के उत्पन्न शेतकऱ्यांना वाटावे, अशी मूळ शिफारस या समितीची आहे त्यालाच ‘आरएसएफ’ सूत्र म्हटले जाते. ‘आरएसएफ’ सूत्रानुसार दर ठरविण्यासाठी केंद्राने नव्हे राज्याने स्वतंत्र यंत्रणा तयार करावी, अशी शिफारस रंगराजन यांची होती. त्यामुळेच राज्यात ऊसदर नियंत्रण मंडळ स्थापन केले गेले. समितीच्या शिफारशीनुसार राज्यात महाराष्ट्र ऊसदर नियंत्रण कायदा २०१३ मध्ये तयार करण्यात आला. मात्र, तीन वर्षे मंडळ स्थापन केले गेले नव्हते. अखेर २०१६ मध्ये ऊसदर नियंत्रण मंडळ आस्तित्वात आले. मंडळाला ‘आरएसएफ’ सूत्रानुसार ऊसदराला मंजुरी देण्याचे व कारवाईचे देखील अधिकार मिळाले. पण सूत्र तयार करताना काही घोडचुका झाल्याचे सहकार विभागाचेच म्हणणे आहे.  राज्यात २०१५-१६ मधील २० कारखान्यांनी अजूनही ‘आरएसएफ’च्या सूत्रानुसार शेतकऱ्यांचे ९० कोटी रुपये अडकवून ठेवले आहेत. याच मुद्दावर सध्या ऊसदर नियामक मंडळातील शेतकरी प्रतिनिधींनी आक्रमक भूमिका घेतली आहे. शेतकऱ्यांना ‘आरएसएफ’न देणाऱ्या कारखान्यांवर दंडासहीत कारवाई करावी तसेच नव्या हंगामासाठी गाळप परवानादेखील देऊ नये, अशी भूमिका सदस्यांची आहे. मंडळाने दिलेल्या आदेशाप्रमाणे ३० दिवसांच्या आत कारखान्याने ऊसदर अदा न केल्यास प्रतिवर्षी बारा टक्के व्याजदंड लावण्याची तरतूद कायद्यात आहे. `आरएसएफ`चे सूत्र तयार करण्यासाठी तत्कालीन साखर आयुक्तांनी एकूण ११ तक्ते तयार केले. यातील पाचव्या क्रमांकाच्या तक्त्यात घोडचूक झालेली आहे. त्यामुळे साखर कारखान्यांकडून शेतकऱ्यांना प्रतिटन निघणारा ऊसदर काही ठिकाणी ११०० रुपये तर काही भागांमध्ये १२ हजार रुपयांपर्यंत जातो. त्यामुळे हे सूत्र चुकीचे असून त्यात दुरुस्ती केली पाहिजे,’’ असे मत सहकार विभागाचे आहे. 

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com