गायी आणि म्हशींच्या गुणसूत्रांची बॅंक उभारणार

गायी आणि म्हशींच्या गुणसूत्रांची बॅंक उभारणार
गायी आणि म्हशींच्या गुणसूत्रांची बॅंक उभारणार

पुणे ः  गायी, म्हशींच्या आनुवंशिक सुधारणा कार्यक्रमांतर्गत एक लाख चार हजार जातिवंत दुधाळ जनावरांचा डेटा संकलित झाला आहे. यातून गायी, म्हशींच्या १५ जातींची गुणसूत्र बॅंक उभारण्यात येणार आहे. यासाठी  जेनोमिक्स तंत्रज्ञानाचा वापर होत आहे. या माध्यमातून अधिक दूध देणाऱ्या गायी, म्हशींची पिढी विकसित करण्यास मदत होईल. पुढील वर्षी गुणसूत्र बॅंक तयार होत असल्याची माहिती पशुसंवर्धन आयुक्त लक्ष्मीनारायण मिश्रा यांनी दिली. 

मिश्रा म्हणाले की, जगात दूध उत्पादनात अग्रेसर असलेल्या न्यूझीलंड, डेन्मार्क, नेदरलॅंड, स्वीडन, अमेरिका आदी देशांमध्ये गायींची गुणसूत्र बॅंक विकसित करण्यात आली आहे. यामुळे हे देश जनावरांची संख्या कमी असूनदेखील गुणवत्तापूर्ण दूध उत्पादनात अग्रेसर आहेत. भारतासह राज्यातील पशुधनाची संख्या कमी होत असताना गायी, म्हशींमध्ये आनुवंशिक सुधारणा करणे आवश्‍यक आहे. यासाठी हा प्रकल्प राबविण्यात येत आहे. सध्या पशुपालक गोठ्यातील गायी, म्हशींच्या दूध देण्याच्या अंदाजावर तिची कालवड किंवा नर वासराचे संगोपन करतात. मात्र, हे सगळे अंदाजावरच सुरू आहे.

मात्र, आता भविष्यात दर्जेदार रेतमात्रा देऊन जातिवंत कालवड किंवा नर जन्मण्यासाठी ही बॅंक उपयोगी पडणार आहे. या बॅंकेमध्ये गुणसूत्रांचा अभ्यास करून जास्त दुधासाठी उपयुक्त असलेल्या १५ जोड्या असलेले गुणसूत्र रेतमात्रेच्या माध्यमातून गाय, म्हशींच्या कृत्रिम रेतनासाठी दिले जाणार आहे. यामुळे तयार होणारी कालवड ही अधिक दूध उत्पादन देणारी असणार आहे. तसेच, भविष्यात जास्त दूध देणाऱ्या गायी, म्हशींची पैदास पशुपालकाच्या गोठ्यात वाढण्यास मदत होईल.

आनुवंशिकता तपासण्याचा कालावधी तीन वर्षांवर  वळू तसेच गायी, म्हशींच्या आनुवंशिकतेतून जातिवंत दुधाळ जनावर शोधण्याचा कालावधी हा पूर्वी आठ ते दहा वर्षांचा होता. या कालावधीमध्ये सुमारे दोन हजार गायी, म्हशींवर प्रयोग करून त्यामधील ४०० कालवडींचा अभ्यास केला जातो. या अभ्यासातून दुधाळ कालवडीची निवड करावी लागते. नवीन तंत्रज्ञानामुळे हा कालावधी आता केवळ तीन वर्षांवर येणार असल्याने भविष्यात जातिवंत दुधाळ गायी, म्हशी पशुपालकांना लवकर उपलब्ध होतील. यामुळे दूध उत्पादनातदेखील वाढ होणार असल्याचा विश्‍वास आयुक्त मिश्रा यांनी व्यक्त केला.  

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com