निर्बंधामुळे पशुवैद्यकीय दवाखान्यांची निर्मिती नाही

नगर ः अहमदनगर जिल्ह्यासह इतर जिल्ह्यांचे नवीन पशुवैद्यकीय दवाखाने स्थापन करण्याचे प्रस्ताव शासनास प्राप्त झालेले असले तरी नवीन पदनिर्मितीवरील निर्बंध तसेच नवीन दवाखान्यांच्या स्थापनेसाठीचे निकष यामुळे राज्यातील कोणत्याही जिल्ह्यात २०११ नंतर नवीन पशुवैद्यकीय दवाखान्याची स्थापना, तसेच अस्तित्वात असलेल्या पशुवैद्यकीय दवाखान्यांची दर्जावाढ करण्यात आलेली नाही, असे स्पष्टीकरण पशुसंवर्धन, दुग्धविकास व मत्स्यव्यवसाय विभागाने दिले आहे.

नगर जिल्ह्यामध्ये ‘पशुवैद्यकीय दवाखान्यांचे प्रस्ताव मंजुरीच्या प्रतीक्षेत'' असे वृत्त ॲग्रोवनने प्रकाशित केले होते. त्याची राज्याच्या पशुसंवर्धन, दुग्धविकास व मत्स्यव्यवसाय विभागाच्या अवर सचिवांनी दखल घेतली असून, प्रस्ताव पडून राहण्याचे कारण स्पष्ट केले आहे. पशुवैद्यकीय विभागाच्या म्हणण्यानुसार, सध्या राज्यात ३२ पशुवैद्यकीय सर्वचिकित्सालये, १६८ तालुका लघू पशुवैद्यकीय सर्वचिकित्सालये, ६५ फिरते पशुवैद्यकीय दवाखाने, एक हजार ७४१ श्रेणी एकचे पशुवैद्यकीय दवाखाने, दोन हजार ८४१ श्रेणी दोनचे पशुवैद्यकीय दवाखाने आणि तेरा तपासणी चौक्‍या कार्यरत असून, या संस्थांमार्फत राज्यातील शेतकरी/गोपालकांकडील पशुधनास आवश्‍यक त्या पशुवैद्यकीय सेवा पुरविण्यात येत आहेत.

याव्यतिरिक्त महाराष्ट्र पशु व मत्स्यविज्ञान विद्यापीठांतर्गत मुंबई, नागपूर, अकोला, परभणी, उदगीर व शिरवळ येथे असलेल्या पशुवैद्यकीय महाविद्यालयातूनदेखील पशुवैद्यकीय सेवा पुरविण्यात येत आहेत.

पशुसंवर्धन, दुग्धविकास व मत्स्यव्यवसाय विभागाच्या १ जुलै २०११ च्या शासन निर्णयानुसार ‘नवीन श्रेणीस एक’च्या पशुवैद्यकीय दवाखान्याची स्थापना करण्यासाठी बिगर डोंगरी भागात पाच हजार पशुधनामागे एक, तर डोंगरी भागात तीन हजार पशुधनामागे एक दवाखाना असावा. तसेच नव्याने स्थापन करावयाच्या संस्थेपासून पाच किलोमीटर अंतरात दुसरी कोणतीही पशुवैद्यकीय संस्था कार्यरत नसावी, असे निकष निश्‍चित करण्यात आलेले आहेत.

नवीन श्रेणी एकच्या पशुवैद्यकीय दवाखान्याची स्थापना करण्यासाठी पशुधन विकास अधिकारी, गट-अ एक पद, ऋणोपचारक गट-ड एक पद आणि परिचर गट-ड एक पद अशा एकूण ३ पदांची, तर अस्तित्वात असलेल्या श्रेणी दोनच्या पशुवैद्यकीय दवाखान्याचा दर्जावाढ करून त्याचे रूपांतर श्रेणी एकच्या पशुवैद्यकीय दवाखान्यात करण्यासाठी पशुधन विकास अधिकारी, गट-अ या एका पदाची आवश्‍यकता आहे; मात्र २ जून २०१५ च्या वित्त विभागाच्या शासन निर्णयानुसार नवीन पदनिर्मिती पूर्णपणे बंद राहील, असे कळविण्यात आले.

नवीन पदनिर्मितीवर असलेले निर्बंध पाहता २०११ नंतर राज्यातील कोणत्याही जिल्ह्यात नवीन श्रेणी-१ च्या पशुवैद्यकीय दवाखान्याची स्थापना, तसेच अस्तित्वात असलेल्या श्रेणी दोनच्या पशुवैद्यकीय दवाखान्याचा दर्जावाढ करून त्याचे रूपांतर श्रेणी-१ च्या पशुवैद्यकीय दवाखान्यात करण्यात आलेले नाही.