गुजरातमध्ये उन्हाळी पीक लागवड क्षेत्रात घट

मुंबई : सरदार सरोवर प्रकल्पातील कमी पाणीसाठ्यामुळे गुजरात राज्यात उन्हाळी पिकांच्या लागवड क्षेत्र घट झाली आहे. भुईमूग, तीळ, बाजरी, मूग अाणि उडीद या पिकांचे लागवड क्षेत्र कमी झाले आहे.  गुजरात राज्यात उन्हाळी भुईमूग लागवड क्षेत्रात २५ टक्के घट होऊन यंदा ४६ हजार १०० हेक्टरपर्यंत पोचले आहे. तीळात यापेक्षाही अधिक ३१ टक्के घट होऊन १४ हजार ३०० हेक्टरवर लागवड झाली आहे. मूग लागवड ५ टक्के घटून २६ हजार २०० हेक्टर, उडदात १९ टक्के घट होऊन ६ हजार ८०० हेक्टर; तर बाजरीत ०.३ टक्के घट होऊन २ लाख १४ हजार १०० हेक्टरवर यंदा लागवड झाली आहे. सरदार सरोवर नर्मदा निगम लि., या सरकारी कंपनीने जानेवारी महिन्यातच १५ मार्चनंतर लाभ क्षेत्रात सिंचनाकरिता पाणी उपलब्ध होणार नसल्याचे स्पष्ट केले होते. २०१७ मध्ये कमी मॉन्सूनमुळे प्रकल्पातही कमी पाणीसाठा झाल्याने हा निर्णय घेण्यात आला होता. नर्मदा प्रकल्पातून उन्हाळी पिकांना सिंचनाकरिता पाणी देण्यासंदर्भात कोणतेही धोरण नाही. मात्र अतिरिक्त पाणी असल्याने यापूर्वी ते दिले गेले, असे कंपनीच्या अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले.  या निर्णयामुळे तीळ, भुईमूग, बाजरी आणि कडधान्य लागवडीवर प्रतिकूल परिणाम झाल्याचे कृषी विभागाच्या सूत्रांनी सांगितले. नर्मदा प्रकल्पात सर्वच शेतकऱ्यांसाठी पाणी उपलब्ध नाही. केवळ पिण्याच्या पाण्याकरिताच साठा उपलब्ध असल्याने सिंचनाकरिता पाणी दिले जाणार नसल्याचे कृषी अधिकारी धिरेन छावडा यांनी सांगितले.  सामान्यत: संपूर्ण खोऱ्यात २८ दशलक्ष फूट पाणी पुरविले जाते. एक एकर फूट पाणी म्हणजे, एक एकर क्षेत्रात एक फूट पाणी. कमी मॉन्सूनमुळे यंदा केवळ १४.८ दशलक्ष एकर फूट पाणी उपलब्ध आहे. यात गुजरातचा वाटा ९ दशलक्ष एकर फूट असला, तरी सध्या ते उपलब्ध नाही. केवळ ४.८ दशलक्ष एकर फूट पाणी फेब्रुवारीत देण्यात आल्यासे कंपनी अधिकाऱ्यांनी सांगितले.