उष्णतेच्या लाटेने केळीबागांना फटका

जळगाव : खानदेशात उष्णतेची लाट आहे. रात्री उशिरापर्यंत उष्ण वारे वाहत असून, परिणामी केळीची कोवळी रोपे आणि चार ते पाच महिने कालावधीच्या केळीबागांना फटका (सन स्ट्रोक) बसला आहे. यावल, जळगाव, पाचोरा, भडगाव भागातील कांदेबागांना हा फटका अधिक असून, यामुळे बागांच्या वाढीवर परिणाम झाला आहे. नंदुरबार व जळगाव जिल्ह्यात मिळून सुमारे १५ हजार हेक्‍टवरील लहान बागांवर उष्णतेमुळे परिणाम झाला आहे.  नंदुरबार जिल्ह्यातील शहादा, धुळ्यातील शिरपूर तालुक्‍यातील तापी व अनेर काठावरील केळीची कोवळी रोपे होरपळल्याची स्थिती आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी केळीच्या बागेभोवती पश्‍चिमेला आणि दक्षिणेला वारा अवरोधक उभारले किंवा वाढविले आहेत त्यांच्या केळीबागांमध्ये फारसे नुकसान नाही.  रावेरात सध्या पिलबाग व मृगबागा कापणीवर आहेत. मुबलक पाणी आणि चांगल्या व्यवस्थापनामुळे रावेरात तापीकाठ आणि उत्तर पूर्व भागात नुकसानीचे प्रमाण कमी आहे. परंतु सातपुडा पर्वतालगतच्या खिरोदा, चिनावल, निंभोरा, खिर्डी भागांतील बागांना काहीसा फटका बसल्याची माहिती आहे. यावलमध्येही भालोद, डोंगरकठोरा, सांगवी, साकळी भागात उष्णतेचा केळीबागांना फटका बसल्याचे सांगण्यात आले.  चार ते पाच महिने आणि यापेक्षा कमी कालावधीच्या बागांमध्ये बागेची पाने करपत आहेत. मुबलक सिंचन करूनही पाने करपत आहेत. एक हजार झाडांमध्ये २० ते २२ झाडांना उष्णतेचा अधिक फटका आहे. तर पश्‍चिम व दक्षिणेकडील झाडांची पाने पूर्णतः फाटून त्यांच्या वाढीवर मोठा परिणाम झाला आहे.  चोपडा तालुक्‍यात अनेर व तापी नदीकाठी केळी बागा अधिक आहेत. परंतु उत्तम पाणी व्यवस्थापन व आच्छादनामुळे बागांना फारसा फटका बसलेला नाही. जळगाव, पाचोरा भागात मात्र गिरणा, तितुर नदीकाठावरील बागांमध्ये केळीची पाने करपण्याचे, घड सटकण्याचे प्रकार झाल्याची माहिती आहे.  जळगावचे तापमान (अंश सेल्सिअसमध्ये) तारीख    कमाल तापमान २५ एप्रिल  :  ४३.० २६ एप्रिल  :  ४२.६ २७ एप्रिल  :  ४३.० २८ एप्रिल  :  ४५.० २९ एप्रिल  :  ४४.४ केळीबागांना दिवसा सिंचन  अधिक करीत आहोत. मागील १०-१२ दिवसांत तापमान सतत ४१ अंश सेल्सिअसवर असल्याने लहान केळीबागांवर अधिक परिणाम दिसत आहे. पाने उष्ण वाऱ्याने फाटून करपली आहेत. यामुळे २० ते २२ टक्के नुकसान निश्‍चित आहे.  - मनोहर पाटील,  शेतकरी, चोपडा (जि. जळगाव)