‘तेल्या’पासून बचावासाठी डाळिंबाचा हस्त-आंबे बहर ठरेल फायदेशीर

पुणे ः डाळिंबावर तेल्या पसरण्यासाठी पावसाळी वातावरण, आर्द्रतेचे वाढते प्रमाण, बागेची अस्वच्छता यांसारखी विविध कारणे आहेत. त्यासाठी वेळीच फवारणी, स्वच्छता करणे महत्त्वाचे आहेच; पण यावर उत्तम उपाय म्हणजे डाळिंबाचे बहर नियोजन बदलणे फायदेशीर ठरू शकते, मुख्यतः हस्त आणि आंबे बहरांचे नियोजन करावे. या कालवधीत तेल्याचे प्रमाण कमी असते, असे सोलापूरच्या राष्ट्रीय डाळिंब संशोधन केंद्राच्या प्रभारी संचालक डॉ. ज्योत्स्ना शर्मा यांनी रविवारी (ता. ७) येथे सांगितले. अखिल महाराष्ट्र डाळिंब उत्पादक संशोधन संघाच्या वतीने आयोजित डाळिंब परिसंवाद ‘डाळिंबावरील तेलकट डाग रोग व्यवस्थापन’ या विषयावर डॉ. शर्मा बोलत होत्या. अध्यक्षस्थानी महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाचे विस्तार संचालक डॉ. किरण कोकाटे हे होते.  डॉ. शर्मा म्हणाल्या, की तेल्या ही डाळिंबातील मोठी समस्या बनली आहे. महाराष्ट्रासह देशभरात डाळिंबाची क्षेत्रवाढ, उत्पादनवाढ होते आहे; पण वाढत्या क्षेत्रामुळेही तेल्याचा प्रादुर्भाव वाढतो आहे. मुख्यतः पावसाळी वातावरणात त्याचे प्रमाण सर्वाधिक वाढते. पहिल्यांदा पानावर, नंतर खोडावर, काड्यांवर असे करत तो वाढतो. पानावर काळे, पिवळे डाग पडण्याची प्राथमिक क्रिया त्यात होते. त्यानंतर तो फळावर येतो. फळावर डाग पडल्यानंतर थेट फळे तडकण्याचे प्रमाणही यामध्ये जास्त होते. त्यासाठी लागवडीपासूनच काळजी घेणे महत्त्वाचे आहे. गुटीकलम, रोपे या पद्धती डाळिंब लागवडीत वापरल्या जातात. या रोपाबरोबरच तेल्या पुढे डाळिंब बागेत पसरू शकतो. पण त्याऐवजी टिश्‍यूकल्चर रोपांचा वापर वाढवावा, त्याशिवाय एकाच वाणाची लागवड न करता भगवा, गणेश यांसारख्या वेगवेगळ्या वाणांची लागवड करावी, याचाही फायदा शेतकऱ्यांना होऊ शकतो.  डॉ. शर्मा म्हणाल्या...