मराठवाड्यात दुष्काळस्थिती

औरंगाबाद : यंदा पावसाचा प्रदीर्घ खंड पडल्याने मराठवाडा दुष्काळाच्या उंबरठ्यावर आहे. परतीच्या पावसाची सर्वदूर मराठवाड्यात समाधानकारक स्थिती नाही. पावसाळा संपत आला तरी मराठवाड्यातील ७४५ लघुप्रकल्पांपैकी ५३९ प्रकल्पांत २५ टक्‍केही उपयुक्‍त पाणीसाठा नाही.

परतीच्या पावसामुळे मराठवाड्यातील पाणीसाठा वाढण्याची अपेक्षा असते. यंदा मात्र मराठवाड्यातील एकाही प्रकल्पात अपवाद वगळता अपेक्षित पाणीसाठा नाही. प्रत्येक आठवड्याला झालेल्या पाणीसाठ्यांमध्ये घट होत आहे. गत आठवड्यात मराठवाड्यातील लघू, मध्यम व मोठ्या प्रकल्पांसह नद्यांवरील बंधाऱ्यांमध्ये ३३.०२ टक्‍के असलेला उपयुक्‍त पाणीसाठा ५ सप्टेंबरअखेर ३२.८५ टक्‍क्‍यांवर आला आहे. मध्यम व लघू प्रकल्पांमध्ये एक टक्‍क्‍यांपर्यंत घट नोंदली गेली आहे. तेरणा, मांजरा, रेणा नदीवरील २४ बंधाऱ्यांमधील उपयुक्‍त पाणीसाठ्यात जवळपास ३ टक्‍के घट नोंदली गेली असून, गोदावरी नदीवरील ११ बंधाऱ्यातील उपयुक्‍त पाणीसाठ्यात जवळपास एक टक्‍का घट नोंदली गेली आहे.

मराठवाड्यातील अकरा मोठ्या प्रकल्पांपैकी तीन प्रकल्पांत उपयुक्‍त पाण्याचा थेंब नाही. त्यामध्ये बीड जिल्ह्यातील माजलगाव व मांजरा, तर उस्मानाबाद जिल्ह्यातील सिनाकोळेगाव प्रकल्पाचा समावेश आहे. अकराही मोठ्या प्रकल्पात २०१७ मध्ये ७० टक्‍के उपयुक्‍त पाणीसाठा होता. तो यंदा केवळ ३७ टक्‍के आहे. जालना जिल्ह्यातील सात मध्यम प्रकल्पात केवळ आठ टक्‍केच उपयुक्‍त पाणीसाठा शिल्लक आहे. औरंगाबाद जिल्ह्यातील १६ मध्यम प्रकल्पांपैकी ९ प्रकल्पांत, बीड जिल्ह्यातील १६ पैकी दहा मध्यम प्रकल्पांपैकी दहा प्रकल्पांत उपयुक्‍त पाणी नाही. सहा प्रकल्पांत केवळ १३ टक्‍केच उपयुक्‍त पाणीसाठा आहे. २०१७ मध्ये मराठवाड्यातील ७५ मध्यम प्रकल्पात ५ सप्टेेंबरला ५७ टक्‍के उपयुक्‍त पाणीसाठा होता. तो यंदा त्याच तारखेला २३ टक्‍के आहे.