दूध उत्पादकांना दरकपातीची झळ

जळगाव : सहकारी दूध संघाने दुधाच्या खरेदी दरात कपात केल्यानंतर गावोगावी जाऊन दूध खरेदी करणाऱ्या खासगी दूध व्यावसायिकांनीदेखील खरेदी दरात कपात केली आहे. गायीच्या दुधाच्या दरात एक लिटरमागे दोन रुपये आणि म्हशीच्या दूधदरात प्रतिलिटर तीन रुपये, अशी कपात लादली आहे. या खासगी दूध उत्पादकांच्या निर्णयाचा फटका दूध उत्पादकांना बसला असून, पशुखाद्य, चारा आणि दूध उत्पादन, उत्पन्न याचा सगळा ताळमेळच चुकला आहे.

दूध संघाने या महिन्याच्या सुरवातीला दुधाचे खरेदी दर प्रतिलिटर तीन रुपयांनी कमी केले. गायीच्या दुधाचे दर प्रतिलिटर 24 रुपये केले, तर म्हशीच्या दुधाचे दर 33 रुपये प्रतिलिटर केले. यानंतर जवळपास आठ ते 10 दिवसांनी गावोगावी जाऊन दूध उत्पादकांकडून दूध खरेदी करणाऱ्या खासगी दूध व्यावसायिक, डेअरीचालक किंवा खरेदीदारांनीदेखील दूधदरात कपात केली. खासगी खरेदीदारांकडून म्हशीच्या दुधाला 30 ते 32 रुपये प्रतिलिटर आणि गायीच्या दुधाला 19 ते 20 रुपये प्रतिलिटर दर दिला जात असल्याची माहिती एका दूध उत्पादकाने दिली. दुसऱ्या बाजूला सरकी ढेप किंवा इतर पशुखाद्याचे दर कमी झालेले नाहीत.

चारा यंदा हवा तसा नाही. दूध काढणे, त्याचे संकलन यासाठी दूध उत्पादकाला श्रम करून ते खासगी दूध खरेदीदाराला द्यावे लागते. ज्या गावात सहकारी दूध डेअरी व्यवस्थित कार्यरत आहे त्या गावात फारशा अडचणी नाहीत. परंतु जेथे सहकारी संस्थेचे अस्तित्व नाही त्या गावात तर खासगी डेअरीचालक मनमानी करून दूध उत्पादकांची नाडवणूक करीत आहेत. जे खासगी डेअरीचालक किंवा खरेदीदार दूध काढण्याची जबाबदारी घेतात, त्यांचे दर आणखीच कमी आहेत. अर्थातच दूध उत्पादकाकडून ते दूध काढण्याची मजुरीदेखील अप्रत्यक्षपणे वसूल करतात.

दूध उत्पादकांना आर्थिक झळ सोसावी लागत असून, ते दूध संघ किंवा इतर खरेदीदारांनी आपले इतर बाबींवरील खर्च कमी करावेत, पण दूध उत्पादकांना जे दर आहेत तेच दिले जावेत, अशी अपेक्षा दूध उत्पादकांनी व्यक्त केली आहे.