पुणे जिल्ह्यात निम्म्याहून अधिक ऊस हुमणीच्या विळख्यात

पुणे ः पुणे जिल्ह्याच्या पूर्व पट्ट्यात पुरेसा पाऊस न झाल्याने ऊस पिकावर हुमणी अळीने मोठा धुमाकूळ घातला आहे. जिल्ह्यात एकूण एक लाख ७३ हजार ८०१ हेक्टरपैकी निम्म्याहून अधिकक्षेत्रावर हुमणीचा प्रादुर्भाव झाल्याचा अंदाज आहे. मदतीची अपेक्षा शेतकरी करत असताना शासन पातळीवर मात्र कुठलीही हालचाल नसल्याने शेतकरी हवालदिल झाले आहेत. लवकर पंचनामे करून तत्काळ नुकसानभरपाई देण्याची मागणी शेतकऱ्यांनी केली आहे.  पुणे जिल्ह्यात गेल्या वर्षी एक लाख ४१ हजार ७३० हेक्टरवर आडसाली, सुरू आणि खोडवा उसाच्या लागवडी झाल्या आहेत. यंदाही जवळपास ३२ हजार ७१ हेक्टरवर झाली आहे. गेल्या वर्षी शेतकऱ्यांनी लागवड केलेल्या उसाचे गाळप चालू वर्षी होणार आहे. चालू वर्षी लागवड केलेल्या उसाचे गाळप पुढील हंगामात होईल. परंतु, पुणे जिल्ह्याच्या विविध भागांत गेल्या एक ते दोन महिन्यांपासून ''हुमणी''ने पुरता धुमाकूळ घातला असून, हजारो एकर क्षेत्रावर प्रादुर्भाव झाला आहे. मात्र, इतके मोठे संकट शेतकऱ्यांवर कोसळूनही शासकीय पातळीवर दिसून येत असलेली अनास्था व लोकप्रतिनिधींचे होत असलेले दुर्लक्ष यामुळे तालुक्यात प्रचंड अस्वस्थता निर्माण झाली आहे.  वर्ष-दीड वर्ष जपलेला ऊस ऐन गळीत हंगामाच्या तोंडावर हुमणीच्या प्रादुर्भावामुळे हातचा जात आहे. तालुक्यातील गावागावांतील शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणावरील उसाचे क्षेत्र हुमणीमुळे उभे वाळून चालले आहे. नुसत्या हातानेही उसाचे अख्खे बेट उपटून निघत आहे. इतकी भीषण परिस्थिती निर्माण झाली आहे. या किडीचा प्रचंड झपाट्याने प्रादुर्भाव होत असल्याने धास्तावलेल्या शेतकऱ्यांनी तोंडावर आलेल्या गळीत हंगामाची वाट न पाहता चक्क जनावरांच्या चाऱ्यासाठी म्हणून मिळेल त्या भावाने ऊस तोडून देण्यास सुरुवात केली आहे. त्यातूनही जे शेतकरी साखर कारखान्यांच्या गळीत हंगामात गाळपासाठी ऊस पाठवणार आहेत, त्यांच्या वजनात निम्म्यापेक्षाही जास्त घट येण्याचा धोका वाढला आहे. पर्यायाने साखर उत्पादन घटणार असल्याने साखर कारखान्यांच्या गळीत हंगामावरही या संकटाची गडद छाया पडणार असल्याचे जाणकारांचे मत आहे. ६० टक्क्यांपर्यंत नुकसान दौड (जि. पुणे) तालुक्यातील नांदुर येथील अप्पासो बबन घुले म्हणाले, की माझ्याकडे दहा ते बारा एकरांवर उसाचे क्षेत्र आहे. तसेच परिसरातही ७० ते ८० टक्के उसाचे उत्पादन घेतले जाते; परंतु गेल्या महिन्यापासून ऊस पिकाला हुमणी अळीची चांगलीच लागण झाली आहे. त्यामुळे ५०-६० टक्केपर्यंत नुकसान झाले आहे. जवळपास संपूर्णपणे या रोगाने नष्ट होण्याच्या मार्गावर आहे. या परिसरातील जवळपास सर्वच ऊसउत्पादक शेतकऱ्यांची थोड्याफार फरकाने हीच अवस्था असल्याचा दावा या शेतकऱ्यांनी केला आहे.  प्रतिनिधी मी स्वतः दोन ते तीन दिवसांपूर्वी पुरंदर भागात पाहणी केली. मला अनेक ठिकाणी हुमणीमुळे झालेले नुकसान दिसून आले आहे. तालुका कृषी अधिकाऱ्यांना सूचना देऊन उपाययोजनासंदर्भात कार्यशाळा घेऊन मार्गदर्शन करण्यात येत आहे; तसेच हुमणीमुळे प्रादुर्भाव झालेल्या क्षेत्राची माहिती तत्काळ कळविण्याच्या सूचना दिल्या आहेत. - बी. जे. पलघडमल,  जिल्हा अधीक्षक कृषी अधिकारी