‘पंदेकृवि’चे सोयाबीन, धानात येणार तीन वाण

अकोला : पुढील महिन्यात दापोली येथे होऊ घातलेल्या विद्यापीठांच्या संयुक्त बैठकीत (जाॅइंट ॲग्रेस्को) डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठातर्फे वाण, यंत्र-तंत्रासह एकूण ४२ शिफारशी ठेवल्या जाणार अाहेत. वाणांना मंजुरी मिळाली तर धानाचे दोन अाणि सोयाबीनचे एक वाण पुढील वर्षाच्या हंगामात शेतकऱ्यांना उपलब्ध होऊ शकतील.  विद्यापीठाच्या शास्त्रज्ञांनी सातत्याने संशोधन करीत काळ सुसंगत असे वाण तयार करण्याचे काम हातात घेतलेले अाहे. याचे फलीत स्वरुप सोयाबीनचे एएमएस १००१ (पीडीकेव्ही यलो गोल्ड) हे वाण येऊ घातले अाहे. प्रचलित वाणांपेक्षा सरस ठरणारे वाण ९५ ते १०० दिवसांत तयार होईल. यानंतर शेतकऱ्याला तेच शेत रब्बी पिके घेण्यासाठी वेळेत उपलब्ध होऊ शकेल. सोयाबीनचा हा वाण मूळकूज, यलो मोझेक सारख्या रोगास प्रतिकारक्षम सुद्धा अाहे. त्याच्या शेंगासुद्धा फुटत नाही. हेक्टरी २१ क्विंटल ७५ किलोपर्यंत उत्पादकता या वाणापासून मिळू शकते, असे स्पष्ट करण्यात अाले. विद्यापीठाच्या अमरावती येथील संशोधन केंद्रात हा वाण तयार झाला.   राज्यात पूर्व विदर्भ, कोकणात मोठ्या प्रमाणात घेतल्या जाणाऱ्या धान पिकाचेही तिलक अाणि साकोली १० हे दोन वाण अागामी संयुक्त बैठकीत प्रसारणासाठी ठेवले जाणार अाहेत. सिंदेवाही (जि. चंद्रपूर) येथील संशोधन केंद्राने बनविलेला तिलक हा वाण १४० ते १४५ दिवसांत येतो. वाऱ्यामुळे पीक जमिनीवर लोळत नाही. दाणेसुद्धा फुटणार नाहीत. या वाणाची बागायतीसाठी शिफारस असून हेक्टरी ३५ ते ४० क्विंटल उत्पादकता मिळू शकते. साकोली (जि. भंडारा) संशोधन केंद्राने ‘साकोली १०’ हा वाण तयार केले. १३३ दिवसांत उत्पादन देणारा तसेच हेक्टरी ४१ क्विंटल ८१ किलो उत्पादकता असलेला हा वाण अाहे. याची खरिपासाठी शिफारस अाहे.  उपरोक्त तीन वाण अागामी जाॅइंट ॲग्रेस्कोमध्ये प्रसारणाच्या मंजुरीसाठी ठेवले जातील. तज्ज्ञांकडून ही मंजुरी मिळाली तर अागामी हंगामात लागवडीसाठी बियाणे मिळू शकेल. याशिवाय हरभरा (केजी१३०३) अाणि भुईमुगाचा (टीएजी ७३) हा वाण पूर्व प्रसारणासाठी बैठकीत मांडले जाणार अाहेत. यासोबतच विद्यापीठाने मूलभूत शास्त्रात दोन, उद्यान विद्या विभागात ९, उत्पादन तंत्रज्ञान प्रकारात ९, कीटकशास्त्र एक, कृषी अभियांत्रिकी १४, सामाजिक शास्त्र दोन अशा एकूण ४२ शिफारशी मांडल्या जातील. गेल्याच अाठवड्यात विद्यापीठ स्तरावरील अाढावा बैठक संपन्न होऊन त्यात अत्यंत कटाक्षाने प्रत्येक बाब तपासून शिफारशींना ज्वाॅइंट ॲग्रेस्कोसाठी निवडण्यात अाले. यातील किती शिफारशींना मंजुरी मिळते हे अाता पुढील महिन्यात दापोली होणाऱ्या बैठकीत ठरेल.