बुलडाण्यात प्री-मॉन्सून कापूस लागवड घटली

बुलडाणा ः मागील हंगामात बीटी कपाशीवर बोंड अळीचा प्रादुर्भाव झाल्यामुळे कापूस उत्पादकांचे अतोनात नुकसान झाले. मोठ्या प्रमाणात प्रयत्न करूनही शेतकऱ्यांना बोंड अळीच्या प्रादुर्भावापासून पीक वाचवता आले नाही. यामुळे आगामी हंगामाच्या दृष्टीने कृषी विभागाने कापूस लागवड २० मे आधी न करण्याचे केलेले आवाहन तसेच या तारखेपर्यंत बियाणे विक्रीला पायबंद घातल्याने प्री-मॉन्सून कापूस लागवडीचे प्रमाण ८० टक्‍क्‍यांपेक्षा कमी झाले आहे. प्रखर उष्णता व सिंचनासाठी पाणी नसल्याने शेतकऱ्यांनी देखील मे महिन्यात कपाशी लागवडीसाठी पुढाकार घेणे टाळले होते.

दरवर्षी जिल्ह्यात मे महिन्यात प्री-मॉन्सून कपाशी लागवडीचे काम सुरू होते. या लागवडीमुळे उत्पादनात मोठी वाढ करता येते असा शेतकऱ्यांचा वर्षानुवर्षे अनुभव होता. त्यामुळेच जिल्ह्यात मलकापूर, नांदुरा, जळगाव जामोद, संग्रामपूर या तालुक्‍यांमध्ये सुमारे दोन ते अडीच हजार हेक्‍टरवर प्री-मॉन्सून कपाशी लागवड व्हायची.

यावर्षी उष्णतामान सातत्याने ४५ अंश सेल्सिअसपेक्षा अधिक राहल्याने, तसेच जलस्रोतांमधील पाणीपातळी खालावल्याने अनेकांनी या लागवडीकडे पाठ फिरवली. गेल्या हंगामात प्री-मॉन्सून लागवड केलेल्या कपाशीवर बोंड अळीचा प्रादुर्भाव अधिक झाला होता. त्यामुळे अनेकांना नफा होणे तर दूरच मात्र केलेला खर्चही निघालेला नव्हता. त्यातच कृषी खात्याने २० मेपर्यंत बाजारपेठेत बियाणे उपलब्ध करून देण्यास कंपन्यांना मज्जाव केला. शिवाय प्री-मॉन्सून कापूस लागवड टाळण्याचे आवाहन केले. ज्यांनी कपाशीची लागवड केली त्यांना हे पीक उष्णतेपासून वाचवण्यासाठी मोठी कसरत करावी लागली.

प्री-मॉन्सून बीटी कपाशी लागवड ही काही कंपन्यांसाठी मोठी संधी असे. हंगामाच्या सुरवातीलाच बियाणे विक्री व्हायची. शिवाय हे प्री-मॉन्सून कपाशीचे प्लॉट नंतर वाणाचे ब्रॅंडिंग करण्यासाठी फायदेशीर ठरत होते. दिवाळीच्या दरम्यान शेतकऱ्यांच्या क्षेत्र भेटीचे कार्यक्रम घेतले जात. यावर्षी लागवड अत्यंत कमी असल्याने बियाणे विक्रीला फटका बसला आहे.