ढगाळी वातावरणात द्राक्ष बागेचे व्यवस्थापन

सुरू झालेली काडीची परिपक्वता
सुरू झालेली काडीची परिपक्वता

बागेत कमी झालेले तापमान, निघालेल्या बगलफुटीमुळे कॅनॉपीची गर्दी व जुन्या कॅनॉपीमध्ये ढगाळी वातावरणाच्या परिस्थितीत भुरीचा प्रादुर्भाव वाढण्याची शक्यता आहे. काडीवरील वाढलेल्या बगलफुटी आणि थांबलेला शेंडा यामुळे वेलीवर दाब येतो. अशा परिस्थितीत नुकताच फुगत असलेला डोळा जास्त प्रमाणात फुगतो. हे लक्षात घेऊन बागेच्या व्यवस्थापनात बदल करण्याची गरज आहे.

द्राक्षबागेत सध्या तापमानात घट होत असून, आर्द्रता वाढत आहे. येत्या आठवड्यात तापमान सध्याच्या काळापेक्षा कमी होईल. जमिनीतील पाणी मुरल्यामुळे द्राक्षवेलीवर काही ठिकाणी चांगले परिणाम होतील, तर काही ठिकाणी विपरीत परिणाम होण्याची जास्त संभावना आहे. या वेळी बागेत महत्त्वाच्या अडचणी दिसून येतील. त्यावर उपाययोजना करणे महत्त्वाचे आहे.

भुरी रोगाचा प्रादुर्भाव ः

  •    बऱ्याच जुन्या बागेमध्ये खरड छाटणीनंतर आता सूक्ष्म घडनिर्मिती होऊन काडीची परिपक्वता सुरू होताना दिसून येईल. या परिस्थितीत काडी तळातून दुधाळ ते तपकिरी रंगाची होताना दिसेल. नवीन बागेमध्ये ओलांड्याचा पहिला टप्पा संपला आणि ओलांड्यावर तयार झालेल्या काड्याचे शेंडा पिचिंग झाले आहे, अशा दोन्ही प्रकारच्या परिस्थितीमध्ये पाने जुनी व्हायला सुरवात झाली किंवा काही ठिकाणी पाने जुनी झाली आहेत.
  •    वातावरणातील झालेल्या बदलामुळे आता नुकतेच पिचिंग केलेल्या बागेमध्ये शेंडावाढ दिसून येईल, तर काही परिस्थितीमध्ये बागेत बगल फुटी वाढत असताना दिसतील. 
  •    बागेत कमी झालेले तापमान, निघालेल्या बगलफुटीमुळे कॅनॉपीची गर्दी व जुन्या कॅनॉपीमध्ये ढगाळी वातावरणाच्या परिस्थितीत वाढत असलेला भुरीचा प्रादुर्भाव पुढील काळात त्रासदायक होऊ शकतो. अशा परिस्थितीमध्ये बागेत नियोजन महत्त्वाचे आहे.
  • उपाययोजना ः 

  •    सध्याच्या काळात शेंडावाढ नियंत्रणात ठेवून बगलफुटी कमी कराव्यात. त्याचबरोबर आंतरप्रवाही बुरशीनाशकाची फवारणी करून घ्यावी. याकरिता ट्राय अझोल गटातील हेक्झाकोनॅझोल ( ५ एससी) १ मि.लि. प्रतिलिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
  •    काही बागांमध्ये अचानक बुरशीचा प्रादुर्भाव वाढलेला दिसेल. या वेळी बागेत सल्फरची (८० डब्लूपी) धुरळणी (२.५ ते ३ किलो प्रतिएकर) फायद्याची ठरते.
  • मुख्य डोळा फुटणे  बऱ्याच वेळा बागेत महत्त्वाचा डोळा (टायगर बड) फुटण्याची समस्या जाणवते. द्राक्षबागेत घडनिर्मितीकरिता आपण शेंडापीचिंग वेळीच करतो. त्यानंतर आवश्‍यक त्या संजीवकांची फवारणी करत असतो. या व्यतिरिक्त ०ः५२ः३४ च्या ग्रेडच्या खतांची फवारणीसुद्धा ४ ते ५ वेळा करतो. यामध्ये असलेला पोटॅश वाढ थांबवण्यास मदत करते. संजीवकांच्या फवारण्यांमुळे वेलीत सायटोकायनीनचा साठा जास्त प्रमाणात होतो. परिणामी वाढ थांबते. जास्त वाढलेल्या तापमानात फार जास्त परिणाम दिसत नसला तरी काडीवरील काढलेल्या बगलफुटी व थांबलेला शेंडा यामुळे वेलीवर दाब येतो. अशा परिस्थितीत नुकताच फुगत असलेला डोळा (सूक्ष्म घडनिर्मितीनंतरच्या अवस्थेत) जास्त प्रमाणात फुगतो, कापूसलेला दिसतो तर काही परिस्थितीत फुटतो.  उपाययोजना ः 

  •    ज्या बागेत टायगर बड फुटण्याची समस्या आहे, अशा बागेत शेंडा पिचिंग थांबवावे.
  •    संजीवकांचा तसेच वाढविरोधके व पालाशचा वापर काही दिवस थांबवावा.
  •    वेलीवर नत्राची (युरिया २ ते ३ ग्रॅम प्रतिलिटर पाणी) फवारणी सायंकाळच्या वेळेस करून घ्यावी. सोबतच प्रतिएकरी १ ते १.५ किलो युरिया जमिनीतून द्यावा.
  •    फुटींची वाढ पुढे हळूहळू होईल याकरिता नत्राचा योग्य प्रमाणात वापर करावा म्हणजे मागील डोळा फुटणार नाही.
  •  - ०२०-२६९५६०६०  

    (राष्ट्रीय द्राक्ष संशोधन केंद्र, मांजरी, जि. पुणे)

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com