जिरायती क्षेत्रात जमिनीतील उपलब्ध ओलावा व बागायती क्षेत्रात थंडीच्या कालावधीचा विचार करून पेरणी करावी. जिरायती पेरणी २० ऑक्‍टोबरदरम्यान करावी. बागायती पेरणी २५ ऑक्‍टोबर ते १० नोव्हेंबरपर्यंत पूर्ण करावी.
जिरायती जमिनीतील ओलावा टिकवून ठेवण्यासाठी कमीत कमी मशागत करावी. यासाठी रोटाव्हेटर व त्यामागे पेरणी यंत्र चालवावे. जमीन स्वच्छ असल्यास शून्य मशागत तंत्रानुसार थेट पेरणी करता येते. यामुळे जमिनीतील ओलावा टिकून त्याचा पिकाला फायदा होतो.
हेक्टरी बियाणे :
| जात | हेक्टरी बियाणे |
| बीडीएन ९-३, चाफा | ५० किलो |
| विजय, आकाश | ६० किलो |
| दिग्विजय, फुले जी-५ | ७५ किलो |
| बीडीएनजीके ७९८, पीकेव्ही काबुली ४, पीकेव्ही काबुली २ / काक-२ | १०० ते १२५ किलो |
टीप : जाड टपोरे असणाऱ्या जातीसाठी मोठ्या छिद्राचे चाडे आणि नळ्या असणे आवश्‍यक असून, काबुली हरभऱ्याची पेरणी अधिक खोलीवर करू नये.
आंतरपीक पद्धती : करडई, ज्वारी, जवस, मोहरी इत्यादी पिके आंतरपिक म्हणून घ्यावीत. हरभरा+ करडई (२ः१, ६ः३, ४ः२ ओळी), ज्वारी+ हरभरा (२ः१, ६ः३, ४ः२ ओळी) बागायती हरभरा+ जवस (४ः२ ओळी) लागवड करावी.
खत मात्रा :
| जात | कालावधी (दिवस) | उत्पादन क्विंटल / हे. | वैशिष्ट्ये | |
| जिरायत | बागायत | |||
| बीडीएन-९-३ | १०० ते १२५ | १० ते १२ | १८ ते २० | दाणे मध्यम पिवळसर, कोरडवाहूसाठी उत्तम |
| बीडीएन-७९७ | १०५ ते ११० | १५ ते २० | १८ ते २४ | बीडीएन-९-३ पेक्षा जास्त उत्पादन |
| विश्र्वास (फुलेजी-५) | १२० ते १२५ | १३ ते १४ | २० ते २२ | दाणे गोल, ओला म्हणून विकण्यास चांगला |
| फुले-जी-१२ | ११० ते ११५ | १२ ते १३ | १८ ते २४ | दाणे सुरकुतलेले, जिरायत व बागायतीसाठी योग्य |
| विजय | ११० ते ११५ | १० ते १२ | २२ ते २५ | उशिरा पेरणीस योग्य, विविध वातावरणासाठी योग्य. |
| विशाल | १०० ते ११० | १५ ते २० | २५ ते ३० | टपोरे दाणे, बागायतीसाठी योग्य |
| दिग्विजय | १०५ ते १०० | १८ ते २० | २८ ते ३० | टपोरे दाणे बागायतीस योग्य |
| काबुली जात | _ | _ | _ | _ |
| बीडीएनजीके - ७९८ | १०० ते ११५ | _ | १८ ते २० | मररोग व घाटेअळीस प्रतिकारक |
| श्र्वेता | ९० ते १०० | _ | २० ते २२ | लवकर तयार होणारी जात. |
| पीकेव्ही-२ | १०० ते १०५ | _ | २० ते २५ | टपोरे दाणे |
| विराट | ११० ते ११५ | _ | २० ते २५ | टपोरे दाणे, मर रोगास प्रतिकारक |
| गुलक-१ | ११५ ते १२० | _ | २० ते २२ | फुटाण्यासाठी योग्य |
संपर्क : डॉ. आनंद गोरे, ९५८८६४८२४२ (अखिल भारतीय समन्वयित शेती संशोधन प्रकल्प, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.