भोपळा पिकाच्या जनुकीय विश्लेषणातून मिळेल नवी दृष्टी

भोपळा पीक हे खाद्य, औषधी गुणधर्म आणि वाद्य निर्मितीसाठी कच्चा माल यामुळे महत्त्वाचे आहे.
भोपळा पीक हे खाद्य, औषधी गुणधर्म आणि वाद्य निर्मितीसाठी कच्चा माल यामुळे महत्त्वाचे आहे.

बॉयस थॉम्पसन इन्स्टिट्यूट (बीटीआय), अमेरिकी कृषी विभाग, चीन आणि फ्रान्स येथील संशोधकांच्या गटाने एकत्रितरीत्या भोपळा (Lagenaria siceraria) पिकाची जनुकीय संरचनेची सुसंगतवार मांडणी केली आहे. भविष्यासाठी खाद्य या प्रकल्पामध्ये भोपळा या पिकांवर संशोधन करण्यात येत असून, वेलवर्गीय पिकांसंदर्भात विविध अडचणींवर मात करण्यासाठी नवी दृष्टीच उपलब्ध होऊ शकते. यातून रोग प्रतिकारक आणि अधिक उत्पादनक्षम जातींच्या विकासाला चालना मिळणार आहे.

आहारामध्ये भोपळ्याचे विविध प्रकार जगभरामध्ये वापरले जातात. खाण्याप्रमाणेच औषधी गुणधर्म, वाद्यांच्या निर्मितीसह सुशोभीकरण असे त्यांचे अन्य उपयोग होतात. त्यामुळे या पिकापासून शेतकऱ्यांना उत्तम मूल्य मिळू शकते. या पिकाविषयी माहिती देताना बॉयस थॉम्पसन इन्स्टिट्यूट (बीटीआय) येथील सहायक प्रा. झांगजून फेई यांनी सांगितले, की वेलवर्गीय वनस्पतींमध्ये कलिंगड, खरबूज, भोपळे यांसारख्या पिकांचे जनुकीय विश्लेषण उपलब्ध आहे. त्यांच्या साह्याने अन्य वेलवर्गीय पिकांच्या जुनकीय विश्लेषणाला वेग आला आहे. या पिकांमध्ये उत्क्रांतीच्या विविध टप्प्यांवर झालेले बदल आणि त्याचे उत्पादन किंवा गुणधर्मामध्ये झालेले बदल याविषयी अधिक सखोल माहिती उपलब्ध होणार आहे.

रोग आणि अतिथंडीला प्रतिबंधक किंवा सहनशील अशा विशिष्ट गुणधर्मांच्या जाती विकसनाला वेग मिळणार आहे. भोपळ्याच्या जनुकीय विश्लेषणामध्ये फळांचा उच्च दर्जा आणि अधिक रोग प्रतिकारकताविषयक मूलद्रव्यी मार्कर शोधण्यात संशोधकांना यश आले आहे. या वेलवर्गीय पिकांमध्ये येणाऱ्या विषाणूजन्य रोगांसाठी संवेदनशील जनुकांचा शोध घेणेही शक्य होऊ शकते.

Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

Related Stories

No stories found.
Agrowon
agrowon.esakal.com