फळबाग सल्ला

 बोर :     फळाची गुणवत्ता व आकारमान वाढण्यासाठी ०.५ टक्के फेरस सल्फेट (५ ग्रॅम प्रतिलिटर) किंवा ०.१ टक्के (१ ग्रॅम प्रतिलिटर) चिलेटेड लोहची फवारणी करावी.

आवळा :     जमिनीमध्ये वाफसा स्थिती टिकवण्यासाठी सेंद्रिय पदार्थांचा आच्छादन म्हणून वापर करावा.     फळांची गुणवत्ता व आकारमान वाढण्यासाठी ०.५ टक्के फेरस सल्फेट (५ ग्रॅम प्रतिलिटर) किंवा ०.१ टक्के (१ ते २ ग्रॅम प्रतिलिटर) चिलेटेड लोहची फवारणी करावी.

पीक संरक्षण : पेरू : कीड ः खवले कीड, फुलकिडे, पांढरी माशी, खोडात जाळी करणारी अळी, सूत्रकृमी रोग ः फळसड, फांदीमर १. फळसड ः लक्षणे : फळाच्या देठापासून पांढऱ्या बुरशीची वाढ होते. फळाच्या वाढीबरोबर बुरशीचीही वाढ होते. नुकसान ः फळांच्या प्रादुर्भावग्रस्त भाग आतून मऊ होतो. फळगळ होते. २. फांदीमर ः लक्षणे : बुरशीने फांदी व खोडावरील भागाचे नुकसान केल्यामुळे त्या ठिकाणी विविध आकाराचे चट्टे दिसून येतात. नुकसान : फांदीतील उतींची मर होऊन फांदीमर होते. फळांवरही देठापाशी तपकिरी रंगाचे ठिपके दिसतात. नियंत्रण : फवारणी प्रतिलिटर पाणी मॅंकोझेब २ ग्रॅम  

कीड   १. मिलीबग : लक्षणे : पाने, फुले व फळे यांच्यामधून रसशोषण करतात. नुकसान : प्रादुर्भावग्रस्त फळांचा वेडावाकडा होऊन दर्जा खालावतो. इतर कीड-रोगांना ती सहज बळी पडतात. २. खवले कीड : लक्षणे : किडीच्या रसशोषणामुळे पाने व खोडावर काळे डाग पडलेले दिसतात. झाडावर काळी बुरशी वाढलेली दिसते. नुकसान : ही कीड पाने, खोड व फांद्या यांना चिकटून त्यातून रसशोषण करते. फांद्या कमकुवत होऊन झाडांची वाढ खुंटते. ३. फुलकिडे : लक्षणे : पानांवर, फळांवर भुरक्या रंगांचे ओरखडे पडलेले दिसतात. नुकसान : पाने, फळे यांच्यावर ओरखडे करून त्यातून रस शोषण करतात. ही कीड विषाणूजन्य रोगाच्या प्रसारास कारणीभूत ठरते. नियंत्रण : फवारणी प्रतिलिटर क्‍लोरपायरीफॉस - १.५ मि.लि. किंवा डायमिथोएट - १.५  

बोर  रोग ः  भुरी लक्षणे : नवीन पालवीवर पांढऱ्या रंगाच्या बुरशीची वाढ होते. फळांची वाढ पूर्ण न होता ती आकुंचित राहतात. नुकसान : मोठ्या प्रमाणात पानगळ होऊन फळांचीही मोठ्या प्रमाणात गळ होते. नियंत्रण : फवारणी प्रतिलिटर विद्राव्य गंधक २.५ ग्रॅम किंवा मँकोझेब २ ग्रॅम किंवा डिनोकॅप ०.५ मि.लि. (५ मि.लि. प्रति १० लिटर)

आवळा ः रोग  ः रिंग रस्ट ब्ल्यू गोल्ड आणि नेक्रॉसिस १. रिंग रस्ट ब्ल्यू गोल्ड : लक्षणे : पानांवर तांबड्या रंगाचे गोलाकार ठिपके दिसून येतात. नुकसान : प्रादुर्भाव वाढल्यानंतर फळांवरही ठिपके दिसून येतात. साधारणपणे १०-२० मि.मी. व्यासाचे गोलाकार ठिपके पडून फळांचा दर्जा खालावतो.     २. नेक्रॉसिस : लक्षणे : फळांवर गोलाकार ठिपके पडून ठिपक्याच्या आतील लालसर पडण्यास सुरवात होते. नुकसान : फळ काळे पडते. घट्ट होऊन आतील भाग लिबलिबित होतो. नियंत्रण : फवारणी प्रतिलिटर मँकोझेब २.५ ग्रॅम   कीड ः   साल खाणारी अळी, मावा १. साल खाणारी अळी : लक्षणे : फांद्या व खोड यांच्यावर उपजीविका करते. विशेषत: दुर्लक्षित बागेत ही समस्या जाणवते. नुकसान : फांद्या ठिसूळ होऊन झाडांची उत्पादन क्षमता घटते. २. मावा : लक्षणे : पाने, फळांतील रसशोषण करतात. नुकसान : झाडांची उत्पादन क्षमता व फळांचा दर्जा घटतो. नियंत्रण : फवारणी प्रतिलिटर डेल्टामेथ्रीन १.५ मि.लि. संपर्क ः डॉ. विजय अमृतसागर, ९४२०७५९२८६ (विभागीय कृषी संशोधन केंद्र, सोलापूर)