अर्थकारण उंचावणारी उन्हाळी मुगाची शेती

वाशिम जिल्ह्यातील पांगरी नवघरे येथील दिलीप नवघरे पाच वर्षांपासून उन्हाळी मुगाची यशस्वी शेती करताहेत. सुमारे ७० दिवस कालावधीचे हे पीक कमी खर्चात, कमी देखभालीत पाच-सहा एकरांत त्यांना चांगले उत्पन्न मिळवून देत आहे. परिसरातील शेतकरीही त्यांच्या या फायदेशीर प्रयोगाचे अनुकरण करू लागले आहेत. नवघरे यांनी प्रत्यक्ष प्रयोगातून उन्हाळी मुगाचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे.     वाशिम जिल्ह्यातील मालेगाव तालुक्यात पांगरी नवघरे गाव आहे. येथील दिलीप नवघरे यांची बारा एकर शेती आहे. परिसरात धरण प्रकल्प झाल्याने तेथून पाइपलाइन करीत त्यांनी शेती ओलिताखाली आणली. त्यातून वर्षातले तीनही हंगाम घेणे त्यांना शक्य झाले.  तीन हंगामातील स्मार्ट पीक पद्धती 

मूग झाले हक्काचे पीक 

उत्पादन व अर्थकारण  यंदाही मुगाचे पीक शेंगा परिपक्व होण्याच्या अवस्थेत आहे. आजवर सर्वाधिक चांगल्या पद्धतीने हे पीक बहरल्याचे नवघरे सांगतात. 

कुटारातून सुटतो उत्पादन खर्च  नवघरे म्हणाले की मुगातून चांगले म्हणजे एकरी एक ट्रॉली कुटार मिळते. चार ते पाच हजार रुपये त्याचा दर धरला तरी ७५ टक्के ते १०० टक्के उत्पादन खर्च कुटार विक्रीतूनच कमी होतो.  जपली सुपीकता, उत्पादकता  सोयाबीनचे एकरी दरवर्षी सात ते दहा क्विंटल, हरभऱ्याचेही तेवढेच तर गव्हाचे २० क्विंटलपर्यंत उत्पादन मिळते. मूग घेतलेल्या शेतात २०१६ मध्ये धरणातील एकरी तीनशे ट्रॉली गाळ वापरला टाकला. सहा एकरात सुमारे २००० ट्रॉली गाळाची माती आणून वापरली आहे. यासाठी सुमारे सहा लाख रुपयांपर्यंत खर्च आला. सोबतच द्विदल पिकांचा वापर होत असल्याने जमिनीच्या सुपीकतेत सुधारणा होत आहे.  उन्हाळी पिकांना वन्यजीवांचा त्रास  पांगरी नवघरे भागात उन्हाळ्यात घेतल्या जाणाऱ्या भुईमूग तसेच मुगाच्या पिकाला वन्य प्राण्यांचा मोठा त्रास असल्याचे नवघरे यांनी सांगितले. साहजिकच शेतकऱ्यांना पिकांची निगराणी ठेवण्यासाठी रात्रीच्या वेळेसही शेतात जावे लागते. त्यासाठी सहा कुत्रीदेखील नवघरे यांनी पाळली आहेत. 

संपर्क- दिलीप नवघरे- ९८२३२२३१०८