भाडेतत्त्वावरील शेतीतून मिळवली आर्थिक सक्षमता 

अचलपूर (जि. अमरावती) येथील रितेश दिलीपराव पोटे यांची घरची केवळ सहा एकर शेती. अल्पभूधारक असल्याचे शल्य न बाळगता रितेश यांनी भाडेतत्त्वावर सुमारे ४५ एकर शेती कसून व्यवसायिकतेचा नवा आदर्श निर्माण केला आहे. या शिवारात यशस्वी भाजीपाला उत्पादक शेतकरी म्हणून त्यांनी अापली अोळख ठळक केली अाहे.    अमरावती जिल्ह्यातील अचलपूर तालुका हा संत्रा व केळी पिकासाठी प्रसिद्ध आहे. या भागात सिंचनाकरिता प्रकल्प नसले तरी विहिरीच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांनी सिंचन सुविधा बळकट केल्या आहेत. भूगर्भात पाणीसंचय चांगला असल्याने शेतकऱ्यांना केळी, संत्र्यासारखी व्यावसायिक पिके घेणे शक्‍य होते. येथील पोटे कुटुंबीयांची वडिलोपार्जित सहा एकर शेती. घरच्या शेतीसोबत रितेश तब्बल ४५ एकर शेती भाड्याने कसतात. यामध्ये जोखीम पत्करुन भाजीपाला पिकाची एकाच वेळी १० ते २० एकरावर लागवड करतात.  

भाडेतत्त्वावरील शेतीचा पॅटर्न घरची जेमतेम सहा एकर शेती असली तरी रितेश गेल्या १२ वर्षांपासून एकूण ४५ एकर शेती भाडेतत्त्वावर कसतात. दहा ते पंधरा हजार रुपये एकरी याप्रमाणे वर्षभराचा करार राहतो. कारली, चवळी, वांगी, केळी, कलिंगड, काकडी, हिरवी मिरची इ. पिके घेतली जातात. या वर्षी हिरव्या मिरची ऐवजी ते ढोबळी मिरचीची लागवड करणार अाहेत. 

जोखीम पत्करणाराच होतो यशस्वी  सकाळी साडेपाच वाजता रितेश यांचा दिवस सुरू होतो. रितेश पिकांची लागवड थोड्या थोडक्‍या क्षेत्रावर न करता एकाचवेळी १० ते २० एकरावर भाजीपाला पिकाची लागवड करतात. जोखीम पत्करणारा व्यक्‍तीच जीवनात यशस्वी होतो, असे ते सांगतात. त्यानुसार २००७ साली २२ एकरावर वांगी अाणि २२ एकरावर हिरव्या मिरचीची लागवड केली होती. त्या वेळी या दोन्ही पिकांपासून चांगला फायदा मिळाला होता. या पैशातून त्यांनी सहा एकर जमीन खरेदी केली.  भाडेतत्त्वावर यंत्रांचा वापर      ५१ एकर शेती कसणाऱ्या रितेश यांच्याकडे स्वतःची बैलजोडी किंवा ट्रॅक्‍टरदेखील नाही. आवश्‍यक त्या वेळी भाडेतत्त्वावर ट्रॅक्‍टर व इतर अवजारे भाडेतत्त्वावर घेतली जातात. यंत्रांचा देखभालीचा खर्च जास्त असतो. त्यापेक्षा यंत्रे भाड्याने घेतलेली फायदेशीर ठरतात असा त्यांचा अनुभव आहे. 

मजुरांमार्फत होते व्यवस्थापन ५१ एकर शेतीचे व्यवस्थापन एकट्याने होणे शक्‍य नव्हते; त्यामुळे रितेश यांनी मध्य प्रदेशातील १७ मजूर शेतीकामासाठी ठेवले आहेत. गरज पडल्यास आणखी मजूर शेतीकामासाठी आणले जातात. मजुरांना १५० ते २५० रुपये अशी मजुरी दिली जाते.  

संपूर्ण शेतीला ठिबक सिंचन रितेश यांची चार ठिकाणी विभागून शेती अाहे. सिंचनासाठी काही ठिकाणी विहीर तर काही ठिकाणी कूपनलिकेची सोय केली अाहे. संपूर्ण ५१ एकर शेती ठिबकखाली आणली आहे. ठिबकमुळे विद्राव्य खते देण्याचे काम सोपे होते. परिणामी मजुरी आणि वेळही वाचतो. 

गटाच्या माध्यमातून भाजीपाला लागवडीचे नियोजन या भागातील शेतकऱ्यांनी एकत्र येत माउली अॅग्रो मॅनेजमेंट नावाने व्हॉट्सअॅप ग्रुप तयार केला आहे. त्या माध्यमातून पुढे गटाची स्थापना करून ३०० ते ३५० एकरांवर भाजीपाला लागवड करण्याचा रितेश पोेटे यांचे नियोजन आहे.  पोटे यांची पीकपद्धती दृष्टिक्षेपात संत्रा 

कलिंगड

केळी  

कारली 

खरबूज      फेब्रुवारी महिन्यात चार एकरावर लागवड. संपर्क ः रितेश पोटे, ९७६५३३१२३९