जून महिन्याचा पहिल्या आठवडा ते शेवटचा आठवड्याच्या कालावधीत भुईमुगाची लागवड करावी. लागवड गादीवाफ्यावर करावी. उपट्या जातीची लागवड करताना दोन ओळीत ३० सें.मी. आणि निमपसऱ्या जातीची लागवड दोन ओळीत ४५ सें.मी. अंतर ठेवावे. दोन रोपातील अंतर १० ते १५ सें.मी. ठेवावे.
भुईमुगा साठी मध्यम, पाण्याचा चांगला निचरा होणारी वाळू व सेंद्रिय पदार्थ मिश्रित जमीन निवडावी. या जमिनीत मुळांची वाढ होऊन आऱ्या सुलभ रितीने जाण्यास तसेच शेंगा चांगल्या पोसण्यासाठी उपयुक्त ठरते. भारी चिकण मातीच्या जमिनीत लागवड करू नये.कारण पावसाचा ताण पडल्यास ही जमीन टणक होते. आऱ्या जमिनीत सुलभरीत्या वाढू शकत नाहीत. परिणामतः शेंगा चांगल्या पोसत नाहीत. भुईमुगाची मुळे, उपमुळे व मुळांवरील गाठीची योग्य वाढ होण्यासाठी तसेच शेंगा चांगल्या पोसण्यासाठी जमीन २० सें.मी.पर्यंत नांगरून २ ते ३ कुळवाच्या पाळ्या देऊन भुसभुशीत करावी. जमिनीचा पोत योग्य प्रमाणात राखण्यासाठी शेवटच्या कुळवणी अगोदर चांगले कुजलेले शेणखत किंवा कंपोस्ट खत जमिनीत समप्रमाणात पसरावे. बियाणे उपट्या आणि पसऱ्या जाती ः हेक्टरी १०० ते १२५ किलो. निम पसऱ्या जाती ः हेक्टरी ९० ते ११० किलो
बीजप्रक्रिया रासायनिक ः प्रति किलो बियाणे २.५ ग्रॅम कार्बेन्डाझिम किंवा ५ ग्रॅम थायरम किंवा ट्रायकोडर्मा ५ ग्रॅम
जिवाणू संवर्धक रायझोबियम जिवाणू संवर्धकाचा वापर केल्यामुळे मुळांवरील हवेतील नत्र स्थिर करणाऱ्या गाठीचे प्रमाण वाढविण्यास मदत होते. यामुळे उत्पादनात १० ते १५ टक्के वाढ होते. पेरणीपूर्वी प्रति १० किलो बियाणास २५० ग्रॅम या प्रमाणात प्रक्रिया करावी.
स्फूरद विरघळणारे जिवाणू (पीएसबी) आम्लधर्मी जमिनीत खतामधून दिलेला फॉस्फरस हा जमिनीत लोहाबरोबर घट्ट होतो. पीएसबी वापर केल्याने जमिनीतील फॉस्फरस पिकाला उपलब्ध होतो. १० किलो बियाण्यास २५० ग्रॅम पीएसबीची प्रक्रिया करावी.
लागवडीची वेळ जून महिन्याचा पहिल्या आठवडा ते शेवटचा आठवडा. लागवडीची पध्दत सपाट वाफा, गादी वाफा आणि सरी वाफा पद्धतीने लागवड केली जाते. गादीवाफा पद्धत
तण नियंत्रण तणांच्या तीव्रतेनुसार २ ते ३ वेळा खुरपणी करावी. लागवडीनंतर ४८ तासांच्या आत पेंडिमिथॅलीन (१.५ किलो क्रियाशील घटक) ५ लिटर प्रति ५०० लिटर पाण्यात मिसळून प्रति हेक्टरी फवारणी करावी. गरज असेल तर पेरणीनंतर २० दिवसांनी क्विझालोफॉप इथाइल (५% ईसी) ७५० मिलि प्रती ५०० लिटर पाण्यात मिसळून प्रति हेक्टरी फवारणी करावी. खत व्यवस्थापन
पाणी व्यवस्थापन
कीड नियंत्रण मावा, तुडतुडे , फुलकिडे पाने, फुलोऱ्यातील रस शोषण करतात. त्यामुळे वाढ खुंटते. पाने पिवळी होतात. फवारणी ः प्रति लिटर पाणी
रोग पानावरील ठिपके (टिक्का)
नियंत्रण
मर रोग रोगाचा प्रादुर्भाव बुरशीमुळे जमिनीतून किंवा बियांद्वारे होते. झाडांची संख्या कमी होऊन उत्पादन घटते. लक्षणे
शेंडेमर
नियंत्रण
फुलकिडीचे नियंत्रण फवारणी ः प्रति लिटर पाणी
- डॉ. डी.के.कठमाळे, ९४०५२६७०६१ - डॉ.एस.बी.महाजन - ९४२११२८३३३ (कृषि संशोधन केंद्र, कसबे डिग्रज,जि.सांगली)
Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.
ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम , टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.