आसडीवर वनस्पतिजन्य तेल फायदेशीर...

जनावरांना होणाऱ्या जखमेवर तत्काळ उपचार नाही केले तर त्यास संसर्ग होतो. जखम झाल्यानंतर त्यावर माश्‍या बसतात, या माशांच्या पायांवर चिटकून परोपजीवीची अंडी या जखमेवर येतात. ही अंडी उबतात. ही आसडी जगण्यासाठी जखमेतील खराब झालेले, कुजलेले मांस खाते. या आसडीमुळे ही जखम खोल होत जाते.  आसडी पडलेली जखम ही वरून खूप लहान दिसते. परंतु ती खोलवर गेलेली असते. हीच आसडी जखमेमध्ये अंडी देते. पर्यायाने त्यांची संख्या खूप वाढते, जखमेतून दुर्गंधी यायला लागते. अशा आसडीवर उपचार तत्काळ करणे अत्यंत आवश्यक असते. ही जखम वाढत जाऊन नंतर त्यावर उपचार करणे खर्चिक ठरते. आज बाजारपेठेत मलम आणि स्प्रे स्वरूपात औषधी उपलब्ध आहेत. आसडी असलेल्या जखमेवर मलमाचा वापर केला जातो. परंतु आसडी जखमेत खोलवर गेलेली असते. स्प्रे प्रकारातील औषधे तयार करत असताना त्यात औषधी घटकांच्या व्यतिरिक्त काही उडणशील घटक असतात. हे घटक लगेच उडून गेल्यामुळे अशा औषधांचा परिणाम जास्त काळ होत नाही. मग अशा वेळेस तेल स्वरूपातील औषधींचा वापर जास्त गुणकारी ठरतो. औषधी वनस्पतींच्या तेलाचा वापर कडुलिंब तेल  लिंबोळीतून तेल काढले जाते. हे तेल जिवाणू विरोधी व परोपजीवी विरोधी आहे. या तेलाच्या अत्यंत कडू चवीमुळे ज्या वेळेस हे तेल आसडीच्या संपर्कात येते त्यातून आसडीची खाद्य खाण्याची इच्छा नष्ट होते. अशा विविध गुणांमुळे आसडीयुक्त जखमेवर कडुलिंब तेल उपयुक्त ठरते. करंज तेल  कडुलिंबाच्या प्रमाणेच जिवाणू व परोपजीवी यांच्या विरोधात गुणधर्म असणारे हे वनस्पती तेल. या तेलामधील आसडी मारण्याची शक्ती यासाठी आसडीयुक्त जखमेवर याचा वापर गुणकारी ठरतो. टर्पेंटाईन तेल  खरेतर हे एक वनस्पतिजन्य तेल आहे. आसडीयुक्त जखमेवर उपचार करत असताना केवळ औषधांच्या दुकानातून आणलेले टर्पेंटाईन तेल उपचारासाठी वापरावे. हेच तेल रंगाच्या दुकानात देखील मिळते, परंतु यात रॉकेलची भेसळ असते. म्हणून केवळ औषधी म्हणून प्रमाणित केलेले टर्पेंटाईन तेल या आजारात वापरावे. कापूर कापराचा वापर माश्‍यांना दूर करण्यासाठी केला जातो. कापरास असणाऱ्या विशिष्ट वासामुळे माश्‍या दूर जातात. याशिवाय कापूर हा जखम जोडण्याच्या कामासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. म्हणजेच इतर जखमांसोबतच आसडीयुक्त जखमेमध्ये कापूर अत्यंत गुणकारी ठरतो.   - डॉ. सुधीर राजूरकर,  ९४२२१७५७९३,  (प्राध्यापक, पशू औषधी व विषशास्त्र विभाग, पशुवैद्यक व पशू विज्ञान महाविद्यालय, परभणी, महाराष्ट्र पशू व मत्स्य विज्ञान विद्यापीठ, नागपूर)