शेवगा पिकावरील कीड-रोगाचे व्यवस्थापन

शेवगा हे पीक तुलनेने काटक असल्याने कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव कमी असतो. मात्र शेतामध्ये पोषक वातावरण निर्माण झाल्यास खालील रोग व किडींचा प्रादुर्भाव दिसून येतो. शेवगा पिकावर येणाऱ्या मुख्य किडी फुलकिडे  या किडीची पिले आणि प्रौढ कोवळी पाने आणि शेंगांचा पृष्ठभाग खरवडतात. त्यातून रस शोषून घेतात, त्यामुळे पानांवर आणि शेंगावर चट्टे पडतात. शेंगांचा आकार वेडावाकडा होतो. फुलकिड्यांनी खरवडलेल्या भागांवर बुरशींचा प्रादुर्भाव होऊन रोगांचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो. शेंगांची प्रत खराब होते. उपाय 

लाल कोळी 

उपाय 

खोड आणि फांद्या पोखरणारी अळी  अळी झाडाचे खोड पोखरून आत शिरते. झाड कमकुवत होते आणि खोडावर छिद्रे दिसतात. छिद्राभोवती अळीची भुस्सामिश्रित विष्ठा दिसून येते. उत्पादनात घट येते. उपाय  क्लोरपायरिफॉस २.५ मिलि प्रति लिटर द्रावण खोडाला पडलेल्या छिद्रामध्ये टाकून छिद्र कापसाच्या बोळ्याने अथवा चिखलाने बंद करावे.  पाने गुंडाळणारी अळी 

मुख्य रोग मूळकूज किंवा खोडकूज खोडाजवळ जास्त काळ ओलावा राहिल्यास किंवा खोडावर सतत पाणी पडत राहिल्यास खोडकूज होऊन झाडे मरतात. उपाय 

भुरी  पानांवर आणि फळांवर पांढऱ्या रंगाची बुरशी आढळून येते. यामुळे पाने पिवळसर पडून वाळून जातात. पाने आणि फुले यांची गळ होते. पिकाची वाढ खुंटते. उपाय 

- सोमनाथ पवार,  ९९२२५७२९३०, (सहायक प्राध्यापक, कीटकशास्त्र विभाग, महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ, राहुरी)