तांत्रिक पद्धतीने दुग्ध व्यवसाय, मुरघास निर्मिती

सोनगाव (जि. नगर) येथील राजेश व गणेश अंत्रे या दोघा भावंडांनी अठरा वर्षांपूर्वी तीन गायींपासून सुरू केलेला दुग्ध व्यवसाय आज तीस गायींपर्यंत नेला आहे. आधुनिक तंत्रज्ञान व तांत्रिक बाबी आत्मसात करून त्यानुसार गोठा उभारणी, मुरघास निर्मिती केली. शेतीतही यांत्रिकीकरण केले आहे. नगर जिल्ह्यात सोनगाव (ता. राहुरी) येथील राजेश बाळकृष्ण अंत्रे व बंधू गणेश या दोघांनी चिकाटीने दुग्ध व्यवसाय सुरू ठेवत त्यात यश मिळवले आहे. राजेश यांचे पदव्युत्तर तर गणेश यांचे पदवीपर्यंत शिक्षण झाले आहे. आई लता यांचे पाठबळ मिळाले आहे. वडिलोपार्जित पाच एकर बागायती शेती आहे. वडिलांचा पारंपरिक दुग्ध व्यवसाय होता. अठरा वर्षांपूर्वी त्यांचे निधन झाले. त्या वेळी तीन गायी होत्या. शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर दोघा भावंडांनी शेती व दुग्ध व्यवसाय वाढवण्याच्या दृष्टीने प्रयत्न सुरू केले. अपयशानंतर मिळाली दिशा दरम्यान, १०० देशी कोंबड्यांचा, त्यानंतर ब्रॉयलर कोंबडीपालनाचा एक वर्ष प्रयोग केला. दोन्हीत अपयश आले. सहा महिने ससेपालन केले. त्यातही तोटा झाला. गांडूळ खत प्रकल्प उभारून महिन्याला चार टन खत तयार केले. मात्र त्या काळात फारशी मागणी राहिली नाही. कुटुंबातील सदस्य नाराज झाले. त्या काळात ठिबक सिंचनाची मोहीम सुरू होती. दहा तरुणांनी एकत्र येऊन शेतकऱ्यांकडे ठिबक संच जोडणीचे कामे सुरू केले. पारंपरिक दुग्ध व्यवसायही सुरू होता. मात्र यश काही हाती लागत नव्हते. अशावेळी बाभळेश्‍वर येथील कृषी विज्ञान केंद्राचे तत्कालीन प्रमख डॉ. भास्कर गायकवाड यांनी किफायतशीर व्यवसायाबाबत मार्गदर्शन देत उभारी, दिशा दिली. डॉ. संभाजीराव नालकर यांनीही मार्गदर्शन केले. त्यानंतर सातत्यपूर्ण प्रयत्नांतून आज व्यवसायाला बळकटी आली आहे. आजचा आधुनिक दुग्ध व्यवसाय

व्हॉट्‌सॲपद्वारे मार्गदर्शन नगर जिल्ह्यातील दूध व्यावसायिक रवी नवले यांचा हिरकणी नावाचा ‘व्हॉट्‌सॲप ग्रुप आहे. त्यात राज्यातील दुग्ध उत्पादकांसह पशुवैद्यकीय आहेत. त्याद्वारे वेळोवेळी ऑनलाइन प्रशिक्षण देण्यात येते. त्यातून अंत्रे यांना दर्जेदार सिमेनबाबत माहिती मिळाली. ते वेळेत उपलब्ध व्हावे यासाठी स्वखर्चाने नायट्रोजन कॅन खरेदी केला. मुरघासनिर्मिती

शेतीतील वैशिष्ट्ये

संपर्क - गणेश अंत्रे, ९७६३०४२४७०