मध्यम आकाराचे मांसभक्षक येतील पर्यावरण बदलाने धोक्यात

मध्यम आकाराचे मांसभक्षक येतील पर्यावरण बदलाने धोक्यात
मध्यम आकाराचे मांसभक्षक येतील पर्यावरण बदलाने धोक्यात

मध्यम आकाराच्या मांसभक्षक प्राण्यांवर पर्यावरणातील बदलांचे विपरीत परिणाम अधिक प्रमाणात जाणवणार असल्याचे लंडन येथील इंपिरिअल कॉलेजमध्ये झालेल्या संशोधनात आढळले आहे. हे संशोधन ‘जर्नल नेचर इकॉलॉजी अॅँड इव्हॉल्युशन’ मध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहे. सस्तन शिकारी प्राणी हे जीवनातील अधिक काळ हा सावजाचा शोध आणि शिकारीमध्ये घालवत असतात. यासाठी त्यांची मोठी ऊर्जा खर्च होते. पुन्हा ऊर्जा मिळवण्यासाठी शिकार करावी लागते. असे नैसर्गिक चक्र असल्याने प्रामुख्याने पाने खाणाऱ्या भक्ष्यावर त्यांना अवलंबून राहावे लागते. प्राण्यांचा आकार जसा वाढत जातो, तसा त्याचा खाद्य शोधण्यासाठी कालावधी कमी होत असल्याचे मानले जाते. मात्र, लंडन येथील इंपिरिअल कॉलेज व प्राणिशास्त्र सोसायटी यांनी केलेल्या संशोधनामध्ये यापेक्षा वेगळेच तथ्य समोर आले आहे.

  • यासाठी संशोधकांनी जमिनीवरील शिकारी प्राण्यांच्या माहितीचा पाण्यातील आकाराने वाघाएवढ्या असलेल्या सील या प्राण्यांचा तुलनात्मक अभ्यास केला.
  • सर्व प्रजातींमध्ये मध्यम आकाराच्या (एक ते दहा किलो वजनाच्या) प्राण्यांचा सर्वाधिक काळ हा सावजाचा शोध आणि शिकारीमध्ये जातो. उदा. मालाय सिव्हेट, इरिमोटे कॅट, चित्ते, खेकडे खाणारे लांडगे. अशा प्राण्यांवर पर्यावरणातील बदलांचे होणारे परिणाम गणितीय पद्धतीने तपासण्यात आले. त्याविषयी माहिती देताना इंपिरिअल कॉलेजमधील जैविकशास्त्र विभागातील संशोधक डॉ. सम्राट पवार यांनी सांगितले, की या अभ्यासामध्ये प्राण्यांचा आकार आणि त्यांचा खाद्य शोधण्यासाठीचा कालावधी याविषयी गणितीय मॉडेल तयार करण्यात आले आहे. पर्यावरणातील बदलांचे या शिकारी प्राण्यावर होणारे परिणामांचा अंदाज मिळवणे शक्य होणार आहे.
  • शरीराचा आकार आणि खाद्य शोधण्याचा कालावधी या गृहीतकाच्या चाचण्या घेण्यासाठी जगभरामध्ये आतापर्यंत झालेल्या संशोधनातून माहिती गोळा करण्यात आली. यात जमिनीवर मांसभक्ष्यण अशा ७३ प्रजातींचा आणि मागोवा घेण्याच्या रेडिओ कॉलर आणि जीपीएससारख्या विविध पद्धतींचा समावेश होता.
  • निष्कर्ष ः ज्या मध्यम आकाराच्या मांसभक्षक प्राण्यांचे भक्ष्य हे आकाराने लहान आहेत, त्यांची शिकारीसाठीची धावपळ बदलत्या वातावरणामुळे वाढण्याची शक्यता आहे. परिणामी त्यांच्या ऊर्जाविषयक गरजांची पूर्तता होणे कठीण आहे. बदलत्या वातावरणामुळे अनेक प्राण्यांच्या रहिवासामध्ये बदल होणार आहेत. त्यामुळे खाद्य शोधण्यासाठी अधिक धावपळ करावी लागणार असून, त्याचा ताणही प्रचंड असणार आहे. त्याचप्रमाणे या प्राण्यांचे भक्ष्य नेमके कोणते आहे, यावरही अनेक गोष्टी अवलंबून असल्याचे सहलेखक मॅट्टेओ रिझ्झूटो यांनी सांगितले.

    Read the Latest Agriculture News in Marathi & Watch Agriculture videos on Agrowon. Get the Latest Farming Updates on Market Intelligence, Market updates, Bazar Bhav, Animal Care, Weather Updates and Farmer Success Stories in Marathi.

    ताज्या कृषी घडामोडींसाठी फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम टेलिग्रामवर आणि व्हॉट्सॲप आम्हाला फॉलो करा. तसेच, ॲग्रोवनच्या यूट्यूब चॅनेलला आजच सबस्क्राइब करा.

    Related Stories

    No stories found.
    Agrowon
    agrowon.esakal.com