सूक्ष्मजीव होतात वाऱ्यासह पक्ष्यांवर स्वार !

मातीतील विविध जिवाणू, बुरश्या आणि कोळी यांच्या छतावरील हिरवळीपर्यंतच्या प्रवासासाठी पक्षी आणि वारा महत्त्वाची भूमिका निभावत असल्याचे दिसून आले आहे. थोडक्यात, सूक्ष्मजीव आपल्या प्रवासासाठी वाऱ्यासह पक्ष्यांवर स्वार होऊन मार्गक्रमण करतात. यातून छतावरील हिरवळीमध्ये जैवविविधता निर्माण होण्यास मदत होते. कृत्रिमरीत्या छतावर हिरवळ फुलवण्याचे प्रयत्न माणसांकडून सातत्याने होत असतात. त्यामध्ये विविध कोळी, किडी, जिवाणू आणि बुरश्या येतात. वस्तूतः सुरवातीला संपूर्णपणे निर्जंतुकीकरण केलेले असूनही, ही जैवविविधता निर्माण होते. त्याविषयी युनिव्हर्सिटी ऑफ पोर्टस्माउथ येथील डॉ. हिथर रंबल आणि लंडन विद्यापीठातील डॉ. पॉल फिंच आणि अॅलन गॅंगे यांनी रॉयल होलोवे येथील छतावरील हिरवळीचा सप्टेंबर २०११ ते जुलै २०१२ या काळात अभ्यास केला. छतावरील हिरवळ किंवा जिवंत भिंती हे प्रकार म्हणजे संपूर्ण मानवनिर्मित पर्यावरण असते. पर्यावरणाच्या शाश्‍वतेसाठी त्यांची आवश्‍यकता असली तरी माणसांकडून कोणत्या प्रकारच्या बुरश्‍या, जिवाणू यांचा प्रादुर्भाव होऊ नये, यासाठी सातत्याने प्रयत्न केले जातात. अशा स्थितीमध्ये निसर्ग आपल्या पद्धतीने मार्ग काढत असल्याचे दिसून आले. अशा सूक्ष्मजिवांच्या समुदायाचा प्रवास पक्षी, वाऱ्यांचे प्रवाह यांच्या मार्फत होत असल्याचे आढळले. अभ्यासाचे निष्कर्ष ‘जर्नल ॲप्लाइड सॉइल इकॉलॉजी’मध्ये प्रकाशित करण्यात आले आहेत.