हवामान बदलामुळे वाढतोय केळीतील सिगाटोकाचा धोका

हवामानातील बदलामुळे केळी पिकामध्ये बुरशीजन्य रोगांच्या प्रादुर्भावाचा धोका वाढत असल्याचे एक्स्टर विद्यापीठामध्ये झालेल्या संशोधनामध्ये पुढे आले आहे. विसाव्या शतकाच्या अंतिम चरणामुळे आशियातील ब्लॅक सिगाटोका रोगांचा प्रादुर्भाव वाढत गेला. पुढे त्याचा प्रादुर्भाव लॅटीन अमेरिका आणि कॅरिबेयन बेटांवरील केळी उत्पादक पट्ट्यामध्ये झाला. या रोगामुळे उत्पादनामध्ये मोठी घट येत आहे. एक्स्टर विद्यापीठामध्ये केलेल्या अभ्यासामध्ये हवामान बदलाच्या पार्श्वभूमीवर वातावरणातील आर्द्रता आणि तापमानाच्या स्थितीमध्ये बदल होत असून, १९६० च्या दशकाच्या तुलनेमध्ये सध्या या विभागात ब्लॅक सिगाटोका रोगांच्या प्रादुर्भावाचा धोका ४४ टक्क्यांपेक्षा अधिक वाढला असल्याचे दिसून आले. आंतरराष्ट्रीय व्यापार आणि वाढलेल्या केळी उत्पादनामुळे ब्लॅक सिगाटोका रोगाचा प्रसार वेगाने वाढत गेला. त्याचा फटका उत्पादनाला बसून उत्पादनामध्ये ८० टक्क्यांपर्यंत घट आली. त्याविषयी माहिती देताना एक्स्टर विद्यापीठातील डॉ. डॅनियल बेब्बर यांनी सांगितले, की ब्लॅक सिगाटोका हा रोग स्युडोसर्कोस्पोरा फिजिन्सिस या बुरशीमुळे होतो. या बुरशीची जीवनसाखळी ही वातावरणातील घटकांद्वारे नियंत्रित होत असते. गेल्या काही वर्षांतील हवामानातील बदलांच्या स्थितीमध्ये तापमान बुरशीच्या बिजाणूंच्या अंकुरण आणि वाढीसाठी अनुकूल होत आहे. पिकाच्या कॅनोपी ओलसर राहण्यामुळे लॅटीन अमेरिकेतील केळी उत्पादक पट्ट्यामध्ये ब्लॅक सिगाटोका रोगाच्या प्रादुर्भावाचा धोका वाढला आहे. सर्वसामान्यपणे रोगाचा धोका वाढल्याची स्थिती असली तरी मेक्सिको आणि मध्य अमेरिकेतील काही भागांमध्ये कोरड्या वातावरणामध्ये वाढ झाली असून, येथे रोगाचा धोका कमी होणार आहे.