भारतीय चवीच्या चॉकलेटची वाढती बाजारपेठ

कार्तिकेयन पलानीसामी आणि हरीश मनोज कुमार या दोघा नातेवाइकांनी सुमारे साडेतीन वर्षांपूर्वी चॉकलेट निर्मितीच्या नव्या व्यवसायाचे गणित मांडले. यात कोकोआ झाडांची लागवड आणि चॉकलेट विक्रीचा समावेश होता. कुमारने आपली अभियंत्याची नोकरी सोडून पूर्ण वेळ शेती करण्याचा निर्णय घेतला. प्रथम कोकोआ बियांचे उत्पादन आणि निर्यात या अनुषंगाने विचार सुरू होता. वास्तविक भारतामध्ये कोकोआचे फारसे उत्पादन होत नाही. कोकोआचे सर्वात मोठे उत्पादन आयव्हरी कोस्ट, घाना, मेक्सिको, इक्वेडोर, ब्राझील, कॅमेरून आणि नायजेरिया या देशांमध्ये होते. पहिले उत्पादन हाती येताच पलानीसामी यांच्याबरोबर चॉकलेट तयार करण्याचे प्रयोग सुरू झाले. त्यांनी केलेले नमुने त्यांनी चेन्नई येथील प्रमाणित चॉकलेट टेस्टर एल. नितीन चोरडिया यांच्याकडे तपासणीसाठी नेले. या चॉकलेटला वेगळीच चव असल्याचे लक्षात आले. पहिल्यांदा त्यांना नैराश्य आले तरी या चवीचाच फायदा उचलण्याचे त्यांनी ठरवले. कोकोआच्या बिया ते चॉकलेट बार उत्पादनाचा मार्ग तयार झाला. त्याचा सॉकलेट (म्हणजे शेतकरी) हा ब्रॅंड तयार झाला. या चॉकलेटची किंमत २०० ते २२० रुपये असून, दरमहा ७००० चॉकलेटबार विकले जातात. सध्या चॉकलेट उद्योगामध्ये मसान अॅण्ड कं., पास्कती, अर्थलोफ, मलाबार सिक्रेट्स आणि कोकोट्रेट या अन्य भारतीय अशा चॉकलेट कंपन्या कार्यरत आहेत. या सर्व कंपन्या चॉकलेटला भारतीय चव, स्वाद आणण्यासाठी प्रयोग करत आहेत. त्यात शेंगदाण्यापासून, अक्रोडपर्यंतच नव्हे भारतीय सर्वात तिखट मिरची भूत झोलोकिया यांचेही स्वाद समाविष्ट केले जात आहेत. स्थानिक मसाले, चवी यातून नाविन्य आणले आहे. यातून दक्षिण अमेरिकी आणि आफ्रिकन चॉकलेट कंपन्यांशी स्पर्धा केली जात आहे. चोरडिया यांच्या मते, सन २०२० कोकोओ शेती ते चॉकलेट निर्मिती या व्यवसायामध्ये किमान ३० कंपन्या भारतात कार्यरत असतील. त्यांची स्वतःचीही कंपनी असून, कोकोआट्रेट ब्रॅंडअंतर्गत विक्री केली जाते. असा आहे हा व्यवसाय

अशा आहेत या व्यवसायातील कंपन्या